การคัดแยกและลักษณะสมบัติของกลุ่มแบคทีเรียที่สามารถย่อยสลายน้ำมันหล่อลื่นจากน้ำเสียสถานีบริการน้ำมัน

Abstract

งานวิจัยนี้คัดแยกกลุ่มแบคทีเรีย เพื่อนำมาใช้ในการบำบัดน้ำเสียสถานีบริการนํ้ามัน กลุ่ม แบคทีเรียคัดแยกได้จากน้ำเสียสถานีบริการน้ำมันสวนลุมพินี ให้ชื่อว่า กลุ่มแบคทีเรีย SL ประกอบด้วยแบคทีเรีย 4 ชนิด ได้แก่ SLY SL15 SL17 และ SL27 เมื่อจำแนกชนิดด้วยวิธีทาง สัณฐานวิทยา สรีรวิทยา และวิเคราะห์ลำดับเบสของ 16 เอส ไรโบโซมัลดีเอ็นเอ พบว่าแบคทีเรีย ทั้งสี่เป็นแบคทีเรียในสกุล Sphingobium sp. Acinetobacter sp. Ochrobactrum sp. และ Alcaligenes sp. ตามลำดับ โดยที่กลุ่มแบคทีเรียนี้สามารถย่อยสลายน้ำมันหล่อลื่นได้คงเหลือ 34% เมื่อเลี้ยงในอาหารเลี้ยงเชื้อเหลว CFMM ซึ่งมีความเข้มข้นน้ำมันเริ่มต้น 100 มก.ต่อลิตร ที่อุณหภูมิห้อง เป็นเวลา 7 วัน สำหรับส่วนแซททูเรท และส่วนอะโรมาติก พบว่า สามารถย่อยสลายได้คงเหลือ 35 และ 32% ตามลำดับ เมื่อพิจารณาแบคทีเรียบริสุทธิ์พบว่าสามารถย่อยสลายน้ำมันและองค์ประกอบต่างๆ ได้เช่นกัน โดยแบคทีเรีย SLY ย่อยสลายได้ใกล้เคียงกับกลุ่มแบคทีเรียภาวะเหมาะสมในการย่อยสลายเมื่อทดสอบในน้ำเสียสังเคราะห์ที่อุณหภูมิห้อง เป็นเวลา 7 วัน คือ ที่ปริมาณน้ำมัน 50 มก.ต่อลิตร ปริมาณไนโตรเจนทั้งหมด 10 มก.ต่อลิตร ปริมาณฟอสฟอรัส ทั้งหมด 1 มก.ต่อลิตร ความเป็นกรด-ด่าง 7.5 และ อุณหภูมิ 35°ซ หากเปรียบเทียบการย่อยสลายนํ้ามันของกลุ่มแบคทีเรีย SL และแบคทีเรีย SLY ที่ภาวะเหมาะสม พบว่ากลุ่มแบคทีเรีย SL ย่อยสลายนํ้ามันได้คงเหลือ 31% ในขณะที่แบคทีเรีย SLY ให้ผลการย่อยที่ลดลง เมื่อศึกษาการย่อยสลายนํ้ามันหล่อลื่นในนํ้าเสียจริงด้วยระบบจำลองแบบต่างๆ พบว่า เมื่อผ่านไป 7 วัน การเติมกลุ่มแบคทีเรีย SL ไม่ได้เพิ่มผลการย่อยให้ดีขึ้น แต่หากปรับภาวะแวดล้อมให้เหมาะสมแล้วจะสามารถย่อยสลายนํ้ามันหล่อลื่นได้ดีกว่าการเติมกลุ่มแบคทีเรียเพียงอย่างเดียว ทั้งนี้ เมื่อติดตามพลวัตรประชากรของกลุ่มแบคทีเรีย SL พบว่า ประชากรภายในกลุ่มสามารถเจริญได้ตลอดระยะเวลาที่ทดลอง และเจริญได้ดีกว่าจุลินทรีย์ประจำถิ่นเมื่อเจริญในนํ้าเสียสถานีบริการนํ้ามัน