ผลกระทบจากการปรับปรุงถนนวัชรพลและถนนสายไหม ต่อการพัฒนาทางกายภาพในพื้นที่ชานเมืองกรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงผลกระทบต่อการพัฒนาทางกายภาพที่เกิดขึ้นจากการปรับปรุงถนน วัชรพลและถนนสายไหม ซึ่งเป็นถนนสายสำคัญที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ชานเมืองของเขตบางเขนและเขตสายไหม มหานคร กรุงเทพ- โดยที่ในการศึกษาครั้งนี้ จะศึกษาจากวิวัฒนาการและสภาพการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นที่ ศึกษา ในช่วงเวลาก่อนและหลังการปรับปรุงถนนวัชรพลและถนนสายไหม แต่ทั้งนี้ก็ได้พิจารณาปัจจัยด้านอื่น ๆ ที่มีผล ต่อการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ด้วยเช่น กัน ในการศึกษาได้นำเอาข้อมูลจากการสำรวจภาคสนาม ได้แก่ ข้อมูลแบบสอบ ถามและการสำรวจลักษณะทางกายภาพของพื้นที่ศึกษามาร่วมในการพิจารณา เพื่อนำไปสู่การวิเคราะห์สภาพปัญหาและ ผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อพื้นที่ ตลอดจน การเสนอแนวทางในการพัฒนาในอนาคต จากการศึกษา พบว่า ภายหลังจากการปรับปรุงถนนวัชรพลและถนนสายไหม จากการเป็นถนนในระดับท้อง ถิ่นที่ใช้สัญจรภายในชุมชนให้มีศักยภาพสูงขึ้นในการเป็นถนนในระดับสายรองนั้น ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางด้านกาย ภาพ ต่อพื้นที่ 2 ประการสำคัญ กล่าวคือ ประการแรกในด้านการใช้ประโยชน์ที่ดิน พบว่า การปรับปรุงถนนส่งผลให้พื้นที่ มีการเข้าถึงสูงขึ้น ทำให้เกิดการขยายตัวของชุมชนพักอาศัยเพิ่มสูงขึ้นตามอีกทั้งพื้นที่เกษตรกรรมก็ลดลงอย่าง รวดเร็ว ประการที่สองในด้านปริมาณการจราจร พบว่าภายหลังการปรับปรุงถนน โดยการขยายถนนและการปรับปรุงโครงสร้างถนน อีกทั้งการปรับปรุงให้โครงข่ายถนนภายในพื้นที่ศึกษาสามารถเชื่อมต่อกับถนนสายหลักโดยรอบพื้นที่ศึกษาถึง 3 สาย ได้แก่ ถนนพหลโยธิน ถนนรามอินทรา และถนนลำลูกกา ก่อให้เกิดความสะดวกรวดเร็วในการสัญจร ส่งผลให้มีปริมาณจราจรเข้า มาใช้เส้นทางในพื้นที่ศึกษาจำนวนมากในแง่ของการเป็นเส้นทางลัด ด้วยสภาพการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว จึงนำไปสู่การเกิดผลกระทบและสภาพปัญหาในด้านต่าง ๆ อันได้แก่ 1) ปัญหาการใช้ประโยชน์ที่ดินไร้ระเบียบ โดยมีการ ตั้งถิ่นฐานของชุมชนกระจัดกระจายอยู่ทั่วทั้งพื้นที่ 2) ปัญหาการเติบโตของชุมชนเกาะตัวหนาแน่นในบริเวณสองฝั่งถนน วัชรพลและถนนรัตนโกสินทร์สมโภช และบริเวณจุดเชื่อมต่อระหว่างถนนสายหลักกับถนนสายรอง 3) ปัญหาพื้นที่ว่างไม่มีการทำประโยชน์และปล่อยร้างเป็นจำนวนมาก 4) ปัญหาการจราจรติดขัด ซึ่งเกิดจากการที่มีปริมาณจราจรจำนวนมาก ในช่วงเวลาเร่งด่วน ทั้งจากผู้สัญจรภายในและภายนอกพื้นที่ศึกษาที่ใช้เส้นทางในพื้นที่เดินทางลัดผ่านไปยังถนนสายหลัก นอกจากนี้ภาครัฐได้มีการเสนอโครงการเชื่อมถนนพหลโยธิน-รัตนโกสินทร์สมโภช นิมิตรใหม่ ซึ่งจะส่งผล กระทบต่อพื้นที่ศึกษาในด้านปริมาณการจราจรและการขยายตัวของชุมชนเพิ่มสูงขึ้นอีก ทั้งนี้การวิจัยได้เสนอแนวทางใน การป้องกันและแก้ไข ปัญหาไว้หลายประการ อันได้แก่ 1) การเสนอให้มีข้อกำหนดควบคุมการขยายตัวชุมชน 2) การกำหนดประเภทกิจกรรม 3) การจัดระเบียบการจราจร 4) การพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐาน 5) การพัฒนาและใช้ประโยชน์จากพื้นที่ว่างเปล่า และ 6) การกำหนดแนวทางอนุรักษ์พื้นที่เกษตรกรรมชานเมือง