การย่อยสลายทางชีวภาพของพอลิไซคลิกอะโรมาติกไฮโดรคาร์บอน โดยแบคทีเรียที่ออกซิไดส์อะซีแนพธิลีน

Abstract

แบคทีเรียสายพันธุ CU-A1 ซึ่งสามารถย่อยสลายอะซีแนพธิลีน แยกได้จากตัวอย่างดินที่ ปนเปื้อนนํ้ามันเครื่อง ในเขตกรุงเทพมหานคร เมื่อนำมาจำแนกชนิดทางอนุกรมวิธานตามลักษณะฟีโนไทป์ ร่วมกับการวิเคราะห์ลำดับเบสของ 16 เอสไรโบโซมัลดีเอ็นเอ พบว่าแบคทีเรียสายพันธุ์ CU-A1 เป็นแบคทีเรียในสกุล Rhizobium ซึ่งเป็นการพบครั้งแรกสำหรับเชื้อแบคทีเรีย Rhizobium ที่สามารถย่อยสลายอะซีแนพธิลีนได้และให้ชื่อเป็น Rhizobium sp. สายพันธุ CU-A1 แบคทีเรียสายพันธุนี้สามารถย่อยสลายอะซีแนพธิลีนในอาหารเหลว CFMM จากปริมาณเริ่มต้น 600 มก.ต่อลิตร จนไม่สามารถตรวจวัดได้โดยวิธีไฮเพอร์ฟอร์มานซ์ลิควิดโครมาโตกราฟีหลังการเลี้ยงเชื้อ 3 วัน และเมื่อแปรผันความเข้มข้นของอะซีแนพธิลีนที่ 300, 600 และ 900 มก.ต่อลิตร พบว่าเชื้อสามารถเจริญได้ โดยมีการเพิ่มจำนวนและย่อยสลายอะซีแนพธิลีนจนไม่สามารถตรวจหาได้ภายในเวลา 2 วัน, 3 วัน และ 4 วัน ตามลำดับ การศึกษาผลของสารลดแรงตึงผิวทวีน 80 ต่อรูปแบบการเจริญของเชื้อ พบว่าทวีน 80 ที่ความเข้มข้น 0.05 % สามารถเพิ่มอัตราการเจริญและการย่อยสลายอะซีแนพธิลีนได้เร็วขึ้นกว่าไม่มีการเติมสารนี้ เมื่อเติมทวีน 80 เชื้อสามารถย่อยสลายอะซีแนพธิลีนจาก 600 มก. ต่อลิตร จนไม่ลามารถตรวจวัดได้ในวันที่ 2 ของการเลี้ยงเชื้อ ขณะที่เมื่อไม่มีการเติมทวีน 80 อะซีแนพธิลีนถูกย่อยสลาย1ไปเพียง 30 % นอกจากนี้ Rhizobium sp. สายพันธุ CU-A1 สามารถย่อยสลายสารประกอบพอลิไซคลิกอะโรมาติกไฮโดรคาร์บอนชนิดอื่น คือ แนพธาลีนได้และสามารถย่อยสลาย ฟีแนนทรีน ฟลูออรีน และอะชีแนพธีน ได้เมื่อมีอะซีแนพธิลีนรวมอยู่ในอาหารเหลว โดยย่อยสลายฟีเแนนทรีน ฟลูออรีน และอะซีแนพธีน จนไม่สามารถตรวจวัดได้ภายในเวลา 7 วันของการเลี้ยงเชื้อ จากการตรวจสอบด้วยวิธีธินแลย์โครมาโตกราฟี พบว่ามีสารมัธยันต์เกิดขึ้นหลายชนิดระหว่างการย่อยสลายอะซีแนพธิลีนโดยเชื้อนี้ และเมื่อนำมาทำให้บริสุทธิ์บางส่วนโดยซิลิกาเจลคอลัมน์โครมาโตกราฟี ได้สารมัธยันต์ในส่วนที่ชะด้วย 0 % เอทธิลอะซีเตตในเฮกเซน