การทำเสถียรโลหะหนักในเศษสีด้วยวิธีทำให้เป็นก้อนด้วยปูนซีเมนต์

Abstract

การวิจัยนี้เป็นการศึกษาหาสัดส่วนวัสดุประสานที่เหมาะสมที่สุดในการทำเสถียรโลหะหนักในกากเศษสี ที่เกิดจากกระบวนการขัดล่อกสีเก่าออกจากถังบรรจุก๊าซหุงต้ม ซึ่งมีปริมาณ 280 ต้น/ปี และฝุ่นสีที่เกิดจากการขัดสีรถ ยนต์ก่อนพ่นสีจริงทับ โดยมีปริมาณ 2 ต้น/ปี/โรงงาน. กากของเสียนี้เมื่อทดสอบโดยวิธีสกัดสารของกรมโรงงานอุตสาหกรรม พบว่ามีส่วนประกอบของโลหะหนักคือ โครเมี่ยม ปรอทและตะกั่ว เกินค่ามาตรฐานและจัดอยู่ในข่ายเป็นกากสารพิษ ตามประกาศกระทรวงอุตสาหกรรมฉบบที่ 25 (พ.ศ.2531). การวิจัยนี้ ประกอบด้วยการศึกษาความเหมาะสมของสัดส่วนผสมของกากของเสียต่อปริมาณวัสดุประสาน ที่จะมีผลต่อความสามารถในการทำเสถียรโลหะหนัก โดยมีปูนฃีเมนต์และ/หรือปูนขาวเป็นวัสดุประสานมีการเปรียบเทียบผลการวิจัยเมื่อเติมและไม่เติมกรดกำมะถัน เพื่อเพิ่มการชะละลายของโลหะหนักออกจากกากของเสียก่อนการทำให้เป็นก้อนแข็ง และในกรณีที่ผสมสารละลายโซเดียมซัลไฟด์ความเข้มข้น 7.02 มก./ล. เพื่อช่วยในการทำเสถียรโลหะหนักให้เป็นโลหะซัลไฟด์อย่างเกินพอดี หรือ 3 เท่าของปริมาณสมมูล (Stoichiometric) ของปริมาณปรอทในกากของเสีย โดยทำการผสมให้ทำปฏิกิริยากันก่อนทำให้แข็งเป็นก้อน และในกรณีไม่ผสม สารละลายโซเดียมซัลไฟด์ เพื่อทำเสถียรโลหะหนักในเศษสีจากทั้งสองแหล่งกำเนิด. สำหรับการสกัดสารได้เลือกใช้วิธี การสกัดสารของกรมโรงงานอุตสาหกรรม ในการทดสอบหาปริมาณโลหะที่ถูกชะละลายออกมา ผลการทดสอบหาสัดส่วนผสมในขั้นที่ 1 พบว่าสัดส่วนผสมระหว่างกากของเสียทั้งสองชนิดต่อซีเมนต์ ที่สัดส่วน 1:1 เป็นสัดส่วนที่เหมาะสม หรือในกรณีที่มีการเติมสารละลายโซเดียมซัลไฟด์ พบว่าจะใช้ปริมาณซีเมนต์ น้อยลง โดยใช้ในสัดส่วน กากของเสียต่อซีเมนต์ ที่ 3:1. สำหรับกรณีการใช้ปูนขาวและซีเมนต์ในอัตราส่วน 1:1 เป็นวัสดุประสาน ก็พบว่าสัดส่วนที่เหมาะสม คือ กากของเสียต่อปูนขาวและซีเมนต์ เป็น 3:1 เซ่นกัน สำหรับการทดลองในขั้นที่ 2 เพี่อหาอัตราส่วนของน้ำต่อซีเมนต์ ก็พบว่า ที่อัตราส่วน 0.4 เป็นค่าที่เหมาะสม ส่วนการแปรค่าพีเอชของน้ำชะละลายโดยใช้ค่าพีเอชเท่ากับ 4, 6 และ 8 ก็พบว่าโลหะหนักถูกชะละลายออกมา มากขึ้นเมื่อพีเอชลดลง แต่อย่างไรก็ตาม แม้จะลดไปที่ค่าพีเอช 4 ปริมาณโลหะที่ถูกชะละลายก็ยังไม่เกินค่ามาตรฐาน กรมโรงงาน อุตสาหกรรม ในกรณีที่นำค่าใช้จ่ายในการบำบัดและกำจัดขั้นสุดท้ายมาประกอบในการพิจารณาด้วย ก็พบว่า สัดส่วนผสมที่ประหยัดที่สุด คือใช้สัดส่วนผสมกากเศษสีหรือฝุ่นสี ผสมสารละลายโซเดียมซัลไฟด์ ความเข้มข้น 7.02 มก./ล. และผสมปูนซีเมนต์ โดยใช้สัดส่วนผสมที่ปริมาณกากเศษสีหรือฝุ่นสีต่อปูนซีเมนต์ที่สัดส่วน 3:1 มีความเหมาะสมที่สุด โดยค่าใช้จ่ายสำหรับการทำเป็นก้อนแข็งด้วยสัดส่วนดังกล่าวและค่ากำจัดประมาณ 2,050 บาทต่อตันของกากเศษสี หรือ 0.75 บาท/ถังก๊าซ LPG ขนาด 15 กก. หรือประมาณ 2 บาท/การขัดสี รถยนต์ 1 คัน