ภาพลักษณ์ของครูไทยผ่านสื่อภาพยนตร์ที่คัดสรร

Abstract

ศึกษาว่าสื่อภาพยนตร์ที่ศึกษาได้นำเสนอภาพลักษณ์ของครูออกมาในลักษณะอย่างไร โดยศึกษาจากภาพยนตร์ไทยที่คัดสรรซึ่งได้ผลิตขึ้นในช่วงปีพุทธศักราช 2530-2535 จำนวน 5 เรื่อง ได้แก่ ภาพยนตร์เรื่อง "แบบว่าโลกนี้มีน้ำเต้าหู้และครูระเบียบ" "น้ำเต้าหู้กับครูระเบียบ 2" "ครูไหวใจร้าย" "ม.6/2 ห้องครูวารี" และ "อนึ่ง คิดถึงพอสังเขป รุ่น 2" ผลการวิจัยสรุปได้ว่า ภาพยนตร์ที่ศึกษาทั้ง 5 เรื่องแสดงภาพของครูที่มีความปรารถนาดีต่อนักเรียน แต่แสดงพฤติกรรมที่แตกต่างกันออกไป ส่วนมากเริ่มด้วยพฤติกรรมที่เป็นปรปักษ์กับนักเรียนที่มีพฤติกรรมไม่ดีก่อน หลังจากที่ได้ผ่านสถานการณ์วิกฤติไปแล้ว นักเรียนจึงจะมีความเข้าใจในความปรารถนาดีของครูและมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมไปในทางที่ดีขึ้น ซึ่งส่งผลให้ครูก็มีการเปลี่ยนพฤติกรรมไปในทางที่เป็นมิตรกับนักเรียนมากขึ้นด้วย ในด้านการนำเสนอภาพของครูที่เป็นภาพตลกนั้น จากการศึกษาพบว่าปรากฏภาพครูตลกในภาพยนตร์ที่ศึกษาทั้ง 5 เรื่องในปริมาณที่แตกต่างกัน โดยขึ้นอยู่กับประเภทของภาพยนตร์เป็นหลัก กล่าวคือถ้าเป็นภาพยนตร์แนวตลก ก็จะปรากฏภาพครูตลกในปริมาณที่มากกว่าภาพยนตร์ที่เป็นแนวเหมือนจริงซึ่งก็มีการนำเสนอภาพครูตลกอยู่บ้างเล็กน้อย เพื่อให้ภาพยนตร์มีเนื้อหาที่เหมาะสมสำหรับผู้ชมที่อยู่ในวัยเดียวกันกับตัวละครนักเรียนในเรื่อง ปัญหาที่ปรากฏอยู่ในภาพยนตร์ทุกเรื่องที่ศึกษา ไม่ว่าจะเป็นปัญหาระหว่างตัวละครใดก็ตาม หรือจะเป็นปัญหาประเภทใดก็ตาม ครูจะมีส่วนเข้าไปช่วยแก้ไขปัญหาเหล่านั้นทุกปัญหา ซึ่งในที่สุดปัญหาเหล่านั้นก็จะคลี่คลายไปในทางที่ดี ในตอนจบเรื่องของภาพยนตร์ทุกเรื่องที่ศึกษานั้นก็จะนำเสนอภาพของครูที่ได้รับผลตอบแทนการเป็นครูที่ดีด้วยความปลื้มปีติที่ได้เห็นนักเรียนสามารถฟันฝ่าสถานการณ์วิกฤติต่างๆ ไปได้ และประสบความสำเร็จด้วยดีทั้งในด้านการศึกษา การทำกิจกรรมอันเป็นประโยชน์ และในเรื่องความเข้าใจอันดีระหว่างนักเรียนกับบุคคลในครอบครัวของนักเรียน นอกจากนี้ ก็ยังพบว่าสิ่งที่มีส่วนในการสร้างภาพลักษณ์ของครูในภาพยนตร์นั้น นอกเหนือจากบทภาพยนตร์แล้ว ก็ยังมีเทคนิคต่างๆ อีกมากที่ช่วยเสริมภาพลักษณ์ของครูให้เด่นชัดขึ้น เช่น การใช้ shot และมุมกล้องการใช้ effect ด้านแสง สี และเสียง และการใช้เพลงประกอบ เป็นต้น