การใช้สารสนเทศจากสำนักข่าวและอินเทอร์เน็ตเพื่อการผลิตรายการข่าวโทรทัศน์

Abstract

การศึกษาวิจัยเรื่อง "การใช้สารสนเทศจากสำนักข่าวและอินเทอร์เน็ตเพื่อการผลิตรายการข่าวโทรทัศน์" มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแหล่งสารสนเทศจากสำนักข่าวและอินเทอร์เน็ตที่ใช้ในการผลิตรายการโทรทัศน์ กระบวนการ คัดเลือกและรูปแบบการใช้แหล่งสารสนเทศจากสำนักข่าวและอินเทอร์เน็ตเพื่อการผลิตรายการข่าวโทรทัศน์ และเพื่อ ค้นหาปัจจัยที่ส่งผลต่อการใช้แหล่งสารสนเทศจากสำนักข่าวและอินเทอร์เน็ตเพื่อการผลิตรายการโทรทัศน์ วิธีการศึกษาใช้วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร การสัมภาษณ์ และการสังเกตการณ์ภาคสนามในสถานีโทรทัศน์ ๔ สถานี ได้แก่ สถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง ๗ สถานีโทรทัศน์สีช่อง ๙ อ.ส.ม.ท. สถานีโทรทัศน์ไอทีวี และสถานีโทรทัศน์ยูบีซี ๘ (เนชั่น แชนนัล) จากฝ่ายข่าว ๔ ฝ่าย ได้แก่ ข่าวต่างประเทศ ข่าวกีฬา ข่าวเศรษฐกิจ และข่าวสังคม ผลการวิจัยพบว่า นักข่าวใช้แหล่งสารสนเทศ ๕ ประเภทในการผลิตรายการข่าวโทรทัศน์ ได้แก่ ๑) สำนักข่าวในประเทศ ๒) สำนักข่าวต่างประเทศ ๓) สถานีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม ๔) แหล่งสารสนเทศจากอินเทอร์เน็ต และ ๕) แหล่งสารสนเทศเฉพาะด้าน สารสนเทศจากสำนักข่าวในประเทศ สำนักข่าวต่างประเทศ สถานีโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม และแหล่งสารสนเทศเฉพาะด้านถูกนำมาใช้ ๒ รูปแบบ คือ เพื่อนำเนื้อหาและภาพเพื่อออกอากาศ และเพื่อประกอบการเขียนข่าวหรือปฏิบัติงานข่าว ส่วนสารสนเทศจากอินเทอร์เน็ตมีการนำไปใช้ ๕ รูปแบบ คือ ใช้เนื้อหาและภาพเพื่อออกอากาศ, เพื่อหาประเด็นข่าว, ใช้หาประวัติแหล่งข่าวและหน่วยงานเพื่อไปสัมภาษณ์, เพื่อประกอบการเขียนข่าวหรือปฏิบัติงานข่าว และใช้เป็นช่องทางในการเข้าถึงบทข่าว ปัจจัยที่ส่งผลต่อการบอกรับสารสนเทศจากสำนักข่าวและอินเทอร์เน็ต มี ๒ ปัจจัย คือปัจจัยภายใน ได้แก่ ปัจจัยเฉพาะองค์กร, นโยบายสถานี, เทคโนโลยี และเหตุผลด้านธุรกิจ ปัจจัยภายนอก ได้แก่ ปัจจัยด้านแหล่งข่าว, เทคโนโลยี และสถานการณ์ข่าว ส่วนปัจจัยที่ส่งผลต่อการใช้สารสนเทศจากสำนักข่าวและอินเทอร์เน็ตเพื่อการผลิตรายการข่าวโทรทัศน์ แบ่งออกเป็น ๒ ปัจจัย คือปัจจัยภายใน ได้แก่ ปัจจัยด้านนโยบายสถานี และนโยบายฝ่ายข่าว, ภูมิหลังของนักข่าว และปัจจัยด้านเทคโนโลยี ปัจจัยภายนอก ได้แก่ ปัจจัยด้านแหล่งข่าว, เทคโนโลยี, สถานการณ์ข่าว และสถานีโทรทัศน์คู่แข่ง นอกจากนี้ ผลการวิจัยพบว่า แม้สถานีโทรทัศน์แต่ละสถานีต่างมีศักยภาพในการเชื่อมต่อเครือข่ายอินเทอร์เน็ตกับแหล่งข่าวทั่วโลก แต่กระบวนการผลิตข่าวยังคงใช้แหล่งสารสนเทศจากสำนักข่าวตะวันตกกระแสหลักเป็นพื้น ดังนั้น หากมีการใช้อินเตอร์เน็ตในการหาข่าวจากแหล่งสารสนเทศอื่น ๆ มากขึ้น ฝ่ายข่าวโทรทัศน์จะสามารถลดการพึ่งพาแหล่งข่าวตะวันตกได้ในอนาคต และยังทำให้ผู้รับสารได้รับข่าวสารที่มีมุมมองหลากหลายไม่ถูกครอบงำทางความคิดจากแหล่งสารสนเทศแหล่งใดแหล่งหนึ่งดังเช่นปัจจุบัน