การเลือกปฏิบัติด้านราคาอันก่อให้เกิดความไม่เป็นธรรมทางการค้า

Abstract

การเลือกปฏิบัติด้านราคาเป็นรูปแบบการกำหนดราคาสินค้า และบริการที่สำคัญอย่างหนึ่งโดยผู้ประกอบการที่มีอำนาจผูกขาด เงื่อนไขสำคัญสำหรับการกระทำการเลือกปฏิบัติด้านราคาคือ การมีอำนาจผูกขาดอย่างเพียงพอ ความสามารถในการแบ่งแยกตลาดออกจากกัน และความแตกต่างกันของความยืดหยุ่นของอุปสงค์ ทั้งนี้ปัจจัยด้านความแตกต่างของต้นทุนการขายสินค้า หรือบริการไม่มีส่วนเกี่ยวข้องโดยตรงกับ การกำหนดราคาอย่างเลือกปฏิบัติแต่อย่างใด จากการศึกษาพบว่า พฤติกรรมการเลือกปฏิบัติด้านราคามีความสลับซับซ้อนในตัวเองอยู่มาก พฤติกรรมนี้อาจให้ผลทั้งในแง่ที่ก่อให้เกิดอรรถประโยชน์ และอาจก่อให้เกิดความเสียหายต่อส่วนรวมได้ ขึ้นอยู่กับรูปแบบของการเลือกปฏิบัติด้านราคา สภาพแวดล้อมของตลาด และเจตนาของผู้ประกอบการซึ่งมีอำนาจตลาดว่า ประสงค์ต่อผลจากพฤติกรรมนี้ไปในทางใด สำหรับมาตรการทางกฎหมายต่อการเลือกปฏิบัติด้านราคาพบว่า ทั้งสหรัฐอเมริกาซึ่งใช้กฎหมายป้องกันการผูกขาด ในระบบการควบคุมทางโครงสร้าง และสหภาพยุโรปที่ใช้กฎหมายการแข่งขันในระบบการควบคุมพฤติกรรม ต่างยอมรับแนวคิดทางเศรษฐศาสตร์ และพยายามบังคับใช้กฎหมายไม่ให้ขัดแย้งกับหลักการทางเศรษฐศาสตร์ โดยต่างมีจุดมุ่งหมายอย่างเดียวกัน คือการจำกัดการเลือกปฏิบัติด้านราคาที่ไม่พึงประสงค์ และการยอมรับการเลือกปฏิบัติด้านราคาที่อาจก่อประโยชน์ได้ในบางกรณี จุดแตกต่างคงมีเพียงระดับความเชื่อในนโยบายการแข่งขัน รูปแบบการบัญญัติกฎหมาย และวิธีการบังคับใช้กฎหมายเท่านั้น ในส่วนประเทศไทยพบว่า ผู้ประกอบการในประเทศไทยได้กระทำการเลือกปฏิบัติด้านราคาอย่างแพร่หลาย เป็นระยะเวลายาวนาน ประกอบกับความไร้ประสิทธิภาพของกฎหมายที่เป็นอยู่ จึงส่งผลให้การเลือกปฏิบัติด้านราคาที่ปรากฏในประเทศไทย เป็นไปอย่างไร้หลักเกณฑ์ ส่งผลเสียต่อโครงสร้างเศรษฐกิจและสังคมเป็นอย่างมาก มาตรการทางกฎหมายที่พึงจะเป็นต่อการเลือกปฏิบัติด้านราคาในประเทศไทย จึงต้องมีความชัดเจนต่อการควบคุมการเลือกปฏิบัติด้านราคาที่ไม่พึงประสงค์ และต้องมีความยืดหยุ่นอย่างเพียงพอ เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้ประกอบการ สามารถกระทำการเลือกปฏิบัติด้านราคาที่เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวมได้ต่อไป