การวิเคราะห์เชิงสถิติเกี่ยวกับปัจจัยที่มีผลกระทบต่อจำนวนบุตรเกิดรอด : ศึกษาเฉพาะกรณี จังหวัดมหาสารคาม ขอนแก่นและชัยภูมิ

Abstract

การวิเคราะห์เชิงสถิติเกี่ยวกับปัจจัยที่มีผลกรทบต่อจำนวนบุตรเกิดรอด เพื่อศึกษาอิทธิพลทั้งทางตรงและทางอ้อม ตลอดจนศึกษากลุ่มตัวแปรที่สามารถอธิบายจำนวนบุตรเกิดรอดพร้อมทั้งหาวิธีการในการสร้างรูปแบบที่เหมาะสมในการอธิบายปัจจัยต่างๆ ที่มีผลต่อจำนวนบุตรเกิดรอด ใช้ข้อมูลทุติยภูมิที่ได้จากโครงการพัฒนาชุมชนแบบผสมผสานของสมาคมพัฒนาประชากร และชุมชน พ.ศ. 2525 ซึ่งเป็นข้อมูลครัวเรือนที่อาศัยอยู่ในจังหวัดมหาสารคาม ขอนแก่น และชัยภูมิ จำนวน 4,468 ครัวเรือน และวิเคราะห์โดยใช้การวิเคราะห์ความถดถอย การวิเคราะห์เส้นทาง และการวิเคราะห์ Principal Component การวิจัยครั้งนี้ศึกษาเฉพาะข้อมูลของสตรีวัยเจริญพันธ์ อายุ 15-45 ปี ที่สมรสแล้วเท่านั้น ผลจากการวิเคราะห์ Principal Component ได้กลุ่มตัวแปรที่สามรถอธิบายจำนวนบุตรเกิดรอด 4 ตัวแปรคือ ระยะเวลาสมรส อายุของภรรยา จำนวนครั้งในการตั้งครรภ์ และจำนวนบุตรที่ต้องการเพิ่ม และผลจากการวิเคราะห์ความถดถอย และการวิเคราะห์เส้นทาง ปรากฏว่าปัจจัยที่มีผลทางตรงที่ได้จากการวิเคราะห์สองวิธี ซึ่งเรียงลำดับจากมากไปน้อยคือจำนวนครั้งในการตั้งครรภ์ ระยะเวลาสมรส จำนวนบุตรที่ต้องการเพิ่ม จำนวนบุตรในอุดมคติและการคุมกำเนิด สำหรับการวิเคราะห์เส้นทางนั้นสามารถบอกปัจจัยที่มีผลทางอ้อมได้ด้วยซึ่งเรียนลำดับจากมากไปน้อย คือ การศึกษาของภรรยา อายุแรกสมรส และการศึกษาสามี จากการเปรียบเทียบค่าประมาณที่ได้จากวิธีการวิเคราะห์ความถดถอย โดยใช้ค่าเฉลี่ยของผลต่างกำลังสองระหว่างค่าประมาณกับค่าจริงของจำนวนบุตรเกิดรอด ได้ว่าวิธีการวิเคราะห์ความถดถอยเหมาะสมกับการพิจารณาผลกระทบทางตรงที่มีผลต่อจำนวนบุตรเกิดรอดและวิธีการวิเคราะห์เส้นทางยังมีประโยชน์ในการศึกษาปัจจัยที่มีผลกระทบทางอ้อมต่อจำนวนบุตรเกิดรอด ซึ่งสามารถอธิบายลักษณะของประชากรได้ชัดเจนยิ่งขึ้น