การเปรียบเทียบการวินิจฉัยโรคขี้แมว โดยวิธี Sabin-Feldman Dye Test กับวิธี Indirect FluorescentAntibody Test ในกลุ่มผู้ป่วยเอดส์ ณ สถาบันบำราศนราดูร

Abstract

การศึกษาวิจัยเชิงพรรณนาชนิดตัดขวาง (Cross-sectional descriptive study) นี้ มีวัตถุ ประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบการวินิจฉัยโรคขี้แมว (toxoplasmosis) โดยใช้วิธี Dye Test กับ วิธี IFAT ในกลุ่มผู้ป่วยเอดส์ ณ สถาบันบำราศนราดูร โดยทำการเก็บตัวอย่างเลือดและสอบถาม ข้อมูลต่างๆ จากผู้ป่วยเอดส์ จำนวน 300 ราย โดยใช้วิธีสุ่มแบบง่าย ณ แผนกผู้ป่วยนอก ระหว่าง วันที่ 4 มกราคม 2548 ถึง 10 มีนาคม 2548 ผลการศึกษาวิจัยครั้งนี้พบว่าประชากรตัวอย่าง เป็นเพศชายต่อเพศหญิง คิดเป็นร้อยละ 52.7:47.3 อายุของประชากรส่วนใหญ่อยู่ระหว่าง 20-40 ปีคิดเป็นร้อยละ 70.0 (210/300) อาชีพ ส่วนใหญ่เป็นผู้ใช้แรงงาน ร้อยละ 37.0 (111/300) ร้อยละ 78.0 (234/300) ได้รับการวินิจฉัยติด เชื้อไวรัสเอชไอวีนานกว่า 1 ปี การตรวจวินิจฉัยโรคขี้แมวด้วยวิธี Dye Test พบมีอัตราความชุก ร้อยละ 3.7 (11/300) ในขณะที่วิธี IFAT ตรวจพบการติดเชื้อขี้แมวร้อยละ 6.67 (20/300) และจาก การคำนวณเพื่อเปรียบเทียบค่าความไว (Sensitivity) ค่าความจำเพาะ (Specificity) และค่าความ ถูกต้อง (Accuracy) ของวิธี IFATเท่ากับ 63.64%, 95.50% และ 94.33% ตามลำดับ ซึ่งเมื่อนำมา วิเคราะห์ค่าการยอมรับ (Agreement Kappa) พบได้ค่า K=0.42 ซึ่งเป็นค่าการยอมรับที่ระดับพอ ใช้ได้ถึงดี สำหรับการวิเคราะห์หาค่าความสัมพันธ์ระหว่างอัตราความชุกของโรคขี้แมวนั้น พบว่ามี ความสัมพันธ์กับจำนวน CD4 T-lymphocyte count ที่น้อยกว่า 200 /cu.mm. อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.026) ในขณะปัจจัยอื่น เช่น ปัจจัยพื้นฐาน ปัจจัยด้านสุขภาพ หรือปัจจัยเสี่ยงที่อาจ เป็นสาเหตุของการติดเชื้อขี้แมว เช่น การสัมผัสคลุกคลีกับแมว การบริโภคเนื้อสัตว์สุกๆ ดิบๆ นั้น ล้วนแต่ไม่มีความสัมพันธ์กับอัตราความชุกของโรคขี้แมว (p>0.05) จากการวิจัยพบว่าวิธี IFAT มีประโยชน์ต่อการวินิจฉัยโรคขี้แมว โดยเฉพาะการวินิจฉัยว่า ผู้ป่วยไม่ติดเชื้อ จากกลุ่มที่ไม่เป็นโรคได้ดี เนื่องจากมีค่าความจำเพาะสูง สำหรับการศึกษาวิจัยในครั้งต่อไปการศึกษากลุ่มผู้ป่วยที่มีจำนวน CD4 T-lymphocyte count ที่ต่างกัน และการศึกษาแบบไปข้างหน้า น่าจะเป็นประโยชน์