ความแตกต่างของการสร้างอินเตอร์ลิวคิน 17 ภายในเม็ดเลือดขาวซีดี 4 เมื่อถูกกระตุ้นด้วยไมโตเจนในหลอดทดลอง ของผู้ติดเชื้อเอชไอวีและอาสาสมัครสุขภาพดีที่ไม่ติดเชื้อเอชไอวี

Abstract

อินเตอร์ลิวคิน 17 (IL-17) เป็นไซโตไคน์ที่ค้นพบเมื่อ 10 ปีก่อน ซึ่งถือว่าเป็น proinflammatory cytokine ชนิดหนึ่งที่สร้างจาก CD4+ T cells เป็นส่วนใหญ่ มีบทบาทหน้าที่เกี่ยวข้องกับการเพิ่มจำนวนและการเคลื่อนที่มายังบริเวณเนื้อเยื่อที่มีการอักเสบของเม็ดเลือดขาวนิวโทรฟิล จึงมีความสำคัญในการป้องกันและทำลายเชื้อโรค โดยเฉพาะเชื้อแบคทีเรีย การติดเชื้อเอชไอวีส่งผลให้มีการทำลายเซลเป้าหมายหลักคือ CD4+ T cells จึงเป็นไปได้ว่า ผู้ที่ติดเชื้อเอชไอวีและมีความผิดปกติของจำนวน CD4+ T cells น่าจะมีความผิดปกติของ IL-17 expression ภายใน CD4+ T cells อย่างไรก็ตามปัจจุบันยังไม่ข้อมูลการเปลี่ยนแปลงของ IL-17 ในผู้ติดเชื้อเอชไอวีแต่อย่างใด การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ในการตรวจหา IL-17 expression ภายใน CD4+ T cells โดยวิธี intracellular cytokine staining (ICCS) หลังการกระตุ้นด้วย mitogens ในผู้ติดเชื้อเอชไอวีเปรียบเทียบกับอาสาสมัครสุขภาพดี การศึกษานี้มีอาสาสมัครเข้าร่วมทั้งหมด 80 คน แบ่งเป็น 2 กลุ่ม โดยมีผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ไม่แสดงอาการทางคลินิก 40 คน อายุเฉลี่ย 36.28 +- 9.05 ปี แตกต่างจากอาสาสมัครสุขภาพดีซึ่งมีอายุเฉลี่ย 29.68 +- 8.98 ปี ลักษณะพื้นฐานที่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญได้แก่ อายุ (p = 0.001) และ CD4+ T cells count ซึ่งกลุ่มอาสาสมัครสุขภาพดีมีระดับสูงกว่า (622.5 พิสัย 294-1008 VS 218 พิสัย 32-820, p < 0.0001) ผลการศึกษาพบว่าร้อยละของ IL-17 expression ภายใน CD4+ T cells ทั้งก่อนและหลังกระตุ้นด้วย PMA/Ionomycin ที่ 4 ชั่วโมงในกลุ่มผู้ติดเชื้อเอชไอวีมีค่าสูงกว่าในกลุ่มอาสาสมัครสุขภาพดีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (ค่ามัธยฐาน 0.68 VS 0.12 และ 1.45 VS 0.645 ตามลำดับ p < 0.0001) นอกจากนี้เมื่อวิเคราะห์ผลในกลุ่ม CD4-T cells (CD8+ T cells, CD4-CD8-T cells) พบว่าร้อยละของ IL-17 expression เมื่อไม่ถูกกระตุ้นด้วย PMA/Ionomycin ในผู้ติดเชื้อเอชไอวียังให้ค่าสูงกว่าอาสาสมัครสุขภาพดีอย่างมีนัยสำคัญ (ค่ามัธยฐาน 0.92 VS 0.09, p < 0.0001) แม้ว่าหลังกระตุ้นร้อยละของ IL-17 expression ภายใน CD4+ T cells จะเพิ่มสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทั้งในผู้ติดเชื้อเอชไอวีและอาสาสมัครสุขภาพดี (p < 0.0001) แต่ค่าที่เพิ่มขึ้นหลังกระตุ้นจากภาวะที่ไม่ถูกกระตุ้นในผู้ติดเชื้อเอชไอวีเทียบกับอาสาสมัครสุขภาพดีมีค่าไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (0.67 VS 0.43, p = 0.288) ผลการวิเคราะห์ตัวแปรต่างๆ ได้แก่ อายุ, เพศ, CD4+ T cell count, CD4/CD8 ratio, IFN--gamma expression ไม่พบว่ามีความสัมพันธ์ในเชิงเส้นตรงกับการเปลี่ยนแปลงของ IL-17 expresion ภายใน CD4+ T cells แต่อย่างใด IL-17 expression ภายใน CD4+ T cells ของผู้ติดเชื้อเอชไอวีทั้งที่ถูกกระตุ้นและไม่ถูกกระตุ้นด้วย PMA/Ionomycin มีค่าสูงกว่าอาสาสมัครสุขภาพดีอย่างมีนัยสำคัญ แสดงว่าภาวะติดเชื้อเอชไอวีเรื้อรังก่อให้เกิดการกระตุ้น CD4+ T cells ให้มีการสร้าง IL-17 อย่างต่อเนื่อง ดังนั้น IL-17 จึงเป็นไซโตไคน์อีกชนิดหนึ่งที่บ่งถึงภาวะกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันในผู้ติดเชื้อเอชไอวีแม้ในระยะที่ยังไม่แสดงอาการทางคลินิกใดๆก็ตาม