ปัจจัยที่กำหนดการเลือกงานและท้องที่ปฏิบัติของปลัดอำเภอ

Abstract

การศึกษาและวิจัยเรื่อง ปัจจัยที่กำหนดการเลือกงานและท้องที่ปฏิบัติของปลัดอำเภอนี้ มีวัตถุประสงค์จะศึกษาและทดสอบพฤติกรรมการเลือกงาน และเลือกท้องที่ปฏิบัติงานของปลัดอำเภอตามแนวความคิดทางเลือกสาธารณะ ซึ่งต้องการทดสอบข้อสมมติฐานเกี่ยวกับปัจเจกบุคคลที่กล่าวว่า ปัจเจกบุคคลจะเลือกทำในสิ่งที่ทำให้เขาได้รับผลประโยชน์สูงสุด แต่เสียค่าใช้จ่ายต่ำที่สุด การทดสอบข้อสรุปนี้จำทำการศึกษาพฤติกรรมของกลุ่มข้าราชการในระบบราชการไทย เฉพาะปลัดอำเภอในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา และปลัดอำเภอบรรจุใหม่ที่เข้ารับการอบรม ณ วิทยาลัยการปกครอง กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ระหว่างวันที่ 16-27 กันยายน 2528 ซึ่งผลจากการวิจัยพบว่า 1. ในการเลือกงาน ปลัดอำเภอจังหวัดพระนราศรีอยุธยาส่วนใหญ่จะเลือกงานในฝ่ายงานที่เขารับผิดชอบอยู่ในปัจจุบัน ซึ่งเป็นงานที่เขามีความเข้าใจในงานที่รับผิดชอบอยู่เดิม และชำนาญอยู่แล้ว ในขณะที่ปลัดบรรจุใหม่ส่วนใหญ่ จะเลือกงานในฝ่ายปกครองและพัฒนา และฝ่ายกิจการพิเศษตามลำดับ ซึ่งงานทั้งสองฝ่าย เป็นงานที่มีปัจจัยซึ่งเอื้อต่อความก้าวหน้าในหน้าที่การงาน และท้าทายความสามารถของเขา 2. ในการเลือกท้องที่ปฏิบัติงาน ในระดับภาคพบว่าปลัดอำเภอพบว่า ทั้งที่เป็นปลัดอำเภอจังหวัดพระนครศรีอยุธยา และปลัดอำเภอบรรจุใหม่จะเลือกภาคที่เป็นภูมิลำเนาเดิมของเขา ยกเว้นปลัดอำเภอบรรจุใหม่ที่มีภูมิลำเนาเดิมอยู่ในส่วนกลางจะเลือกท้องที่ภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือตามลำดับ ส่วนในระดับจังหวัด การศึกษาเฉพาะปลัดอำเภอจังหวัดพระนครศรีอยุธยา พบว่าผู้ที่มีภูมิลำเนาเดิมในจังหวัดพระนครศรีอยุธยาส่วนใหญ่จะเลือกท้องที่ปฏิบัติงานในจังหวัดนี้เช่นเดิม และในระดับอำเภอ ซึ่งศึกษาเกี่ยวกับการเลือกระดับชั้นอำเภอ พบว่าปลัดอำเภอทั้งสองกลุ่มที่มีภูมิลำเนาเดิมในอำเภอชั้นที่มีความเจริญสูงอยู่แล้ว เช่น อำเภอชั้นที่ 1 จะเลือกท้องที่ปฏิบัติงานในท้องที่ปฏิบัติงานในอำเภอชั้น 1 เหมือนเดิม ส่วนปลัดอำเภอที่มีภูมิลำเนาในอำเภอชั้นที่มีความเจริญในระดับต่ำกว่า เช่น ชั้น 5 และชั้น 4 จะเลือกอำเภอชั้นที่สูงขึ้นไป สำหรับการเลือกการปฏิบัติงานในอำเภอที่จัดตั้งเป็นศูนย์อำนวยการป้องกันและปราบปรามการกระทำอันเป็นคอมมิวนิสต์ (ศอป.) ซึ่งเป็นอำเภอในเขตพื้นที่เสี่ยงต่ออันตรายนั้น ปลัดอำเภอส่วนใหญ่ทั้งสองกลุ่ม ว่าจะดำรงตำแหน่งอยู่ในระดับใด หรือมีภรรยาประกอบอาชีพที่โยกย้ายตามสามีได้หรือไม่ก็ตาม จะไม่เลือกอำเภอที่จัดตั้งเป็น ศอป. จึงเห็นได้ว่า ปลัดอำเภอส่วนใหญ่ทั้งสองกลุ่มต้องการทำงานในพื้นที่ที่มีความปลอดภัย ไม่ต้องเสี่ยงต่ออันตรายมากเกินไปนัก 3. ส่วนการเลือกงานและเลือกท้องที่ปฏิบัติงานของปลัดอำเภอ ที่ทำให้เขาได้รับผลประโยชน์ตอบแทนสูงสุดนั้น ปลัดอำเภอส่วนใหญ่ทั้งสองกลุ่มจะเลือกงาน และเลือกท้องที่ปฏิบัติงานที่ทำให้เขาได้รับผลประโยชน์ตอบแทนสูงสุด ซึ่งผลประโยชน์ดังกล่าวประกอบไปด้วยรายได้ตอบแทน การประหยัดค่าใช้จ่าย โอกาสในการก้าวหน้า การท้าทายความสามารถ ความสะดวกสบาย โดยมีลำดับความสำคัญแตกต่างกันไปในทางเลือกงาน และเลือกท้องที่ปฏิบัติของปลัดอำเภอแต่ละกลุ่ม ยกเว้นปลัดอำเภอบรรจุใหม่ จะไม่เลือกงาน และไม่เลือกท้องที่ที่ทำให้เขาได้รับความสะดวกสบาย เป็นต้น จึงสรุปผลการศึกษาวิจัยได้ว่า ปลัดอำเภอทั้งสองกลุ่ม คือปลัดอำเภอจังหวัดพระนครศรีอยุธยา รวมทั้งปลัดอำเภอบรรจุใหม่ มีแนวโน้มที่จะเลือกงานและเลือกท้องที่ปฏิบัติงาน ที่ทำให้เขาได้รับผลประโยชน์ตอบแทนสูงสุด เป็นการสอดคล้องกับความเชื่อพื้นฐานเกี่ยวกับปัจเจกบุคคลในแนวความคิดทางเลือกสาธารณะ ดังที่กล่าวไว้ในเบื้องต้น