การศึกษาผลของยาฆ่าเห็บบางชนิดที่มีต่อเห็บสุนัข (Rhipicephalus sanguineus latreille)

Abstract

สุนัขนับว่าเป็นสัตว์เลี้ยงที่เป็นเพื่อนมนุษย์ได้ดีกว่าสัตว์เลี้ยงชนิดอื่น ๆ เพราะมันมีความรักเจ้าของอย่างมาก สุนัขมีประโยชน์ต่อมนุษย์หลายอย่าง เช่นเป็นเพื่อนเล่นยามเหงา ใช้เฝ้าบ้าน และช่วยในงานราชการตำรวจและทหารได้ดีอีกด้วย สุนัขอาจจะเป็นโรคต่าง ๆ ได้หลายโรค รวมทั้งการมี ectoparasites จำพวกหมัดและเห็บสุนัข ซึ่งจะก่อให้เกิดความรำคาญ ทำให้สุนัขสูญเสียเลือด และบางครั้งอาจนำโรคต่าง ๆ มาสู่สุนัขด้วย วิธีง่าย ๆ ที่จะกำจัดเห็บ ก็โดยการเก็บเห็บออกจากตัวสุนัขทีละตัวแล้วฆ่าเห็บสุนัขเหล่านั้นเสีย แต่ถ้าสุนัขมีเห็บมาก ๆ การทำเช่นนี้จะทำให้เสียเวลาและอาจเก็บไม่หมด ดังนั้นจึงควรใช้ยาฆ่าเห็บเพื่อกำจัดเห็บสุนัข แต่ก่อนที่จะใช้ยาฆ่าเห็บชนิดใดชนิดหนึ่ง ควรจะมีการทดสอบดูว่า ยาฆ่าเห็บแต่ละชนิดมีผลในการฆ่าเห็บได้มากน้อยเท่าใด ในการทดลองนี้ใช้ Asuntol, Nankor และ Sevin โดยพยายามหาขนาดความเข้มข้นของยาฆ่าเห็บที่เหมาะสมในการฆ่าตัวอ่อน ตัวกลางวัยและตัวเต็มวัยของเห็บสุนัขซึ่งยังไม่ได้ดูดกินเลือดจาก host วิธีการทดลองดัดแปลงมาจากวิธีของ Grandney และผู้ร่วมงาน(1972) โดยการใส่เห็บสุนัขลงในถุงผ้าโปร่งไนล่อน แล้วนำไปจุ่มในน้ำยาฆ่าเห็บความเข้มข้นต่าง ๆ กัน เป็นเวลา 15 และ 60 วินาที แล้วหาอัตราการคายของเห็บหลังจากจุ่มน้ำยาแล้ว 24 ชั่วโมง จากการทดลองพบว่า ความเข้มข้นของ Asuntol Nankor และ Sevin ซึ่งสามารถฆ่าตัวอ่อนของเห็บสุนัขได้ 90% คือ 15,15 และ 27 ppm. ความเข้มข้นซึ่งสามารถฆ่าเห็บตัวกลางวัยของเห็บสุนัขได้ 90% คือ 54, 25 และ105ppm. และความเข้มข้นซึ่งสามารถฆ่าเห็บตัวเต็มวัยได้ 90% คือ 650 , 50 และ 200 ppm. ตามลำดับ คาดว่าการฆ่าเห็บสุนัขที่ดูดเลือดจนอิ่มแล้วอาจจะต้องใช้ยาฆ่าเห็บที่มีความเข้มข้นมากกว่านี้