การขยายตัวขององค์กรคริสเตียนและผลที่มีต่อสังคมไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2371-2500

Abstract

ช่วง พ.ศ. 2371-2500 เป็นระยะเวลาที่ศาสนาคริสต์นิกายโปรแตสแตนท์ได้วางรากฐานในประเทศไทย โดยเริ่มต้นจากมิชชันรีชาวตะวันตกที่เดินทางเข้ามาเพื่อวัตถุประสงค์ในการเผยแพร่ศาสนาเพียงไม่กี่คน การดำเนินงานในระยะแรกของมิชชันนารีเป็นการดำเนินงานโดยอิสระไม่ได้สังกัดกับองค์กรใด ๆ จนกระทั่งต่อมาเมื่อมีการขยายงานเผยแพร่มากขึ้นจึงมีการติดต่อกับองค์การคริสต์ศาสนาในต่างประเทศ คือ BOARD OF FOREIGN MISSION ที่สหรัฐอเมริกา ซึ่งจะเรียกสั้น ๆ ว่า บอร์ดฯ เพื่อขอความช่วยเหลือด้านการเงินตลอดจนการจัดส่งมิชชันนารีเข้ามาปฏิบัติงาน เมื่อทางบอร์ดฯ ให้การสนับสนุนมีผลให้การดำเนินงานเผยแพร่คริสตศาสนาเป็นไปอย่างกว้างขวางขึ้นและก่อให้เกิดรูปแบบขององค์กรทางศาสนาเป็นครั้งแรก คือการก่อตั้งสถานี (STATION) หรือที่ทำการของมิชชั่น ซึ่งกระจายอยู่ทั่วไปทั้งในภาคกลาง ภาคเหนือ และภาคใต้ จากการขยายตัวในรูปของสถานี พร้อม ๆ กับการก่อตั้งคริสตจักรเพื่อที่จะให้การทำงานเป็นไปอย่างได้ผลจึงเป็นความจำเป็นต้องมีศูนย์กลางในการประสานงานระหว่างสถานีต่าง ๆ เพื่อกำหนดนโยบายตลอดจนวิธีการดำเนินงานให้เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ดังนั้นจึงมีการรวมสถานีต่าง ๆ ให้เข้าอยู่ภายใต้องค์กรเดียวกัน คือ สภาคริสตจักรในประเทศไทย ซึ่งก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2477 และเพื่อที่จะให้คริสเตียนชาวไทยรับผิดชอบในการดำเนินงานอย่างแท้จริงหลังจากที่มิชชันนารีชาวต่างประเทศได้เป็นผู้นำในการดำเนินงานมาเป็นเวลานานแล้ว ดังนั้นในปี พ.ศ. 2500 มิชชันนารีจึงลดบทบาทลงเป็นเพียงผู้ร่วมงานโดยมีผู้นำคริสเตียนไทยเข้ารับผิดชอบในการกำหนดนโยบายการดำเนินงานเผยแพร่ศาสนาอย่างเต็มที่ภายใต้สภาคริสตจักรในประเทศไทย จากการศึกษาจึงพบว่าการขยายตัวขององค์การคริสเตียนในรูปแบบและวิธีการต่าง ๆ เพื่อที่จะบรรลุผลทางด้านศาสนาเป็นสำคัญนั้นกลับเป็นวิธีการที่นำผลดีมาสู่สังคมไทยในด้านการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมมากกว่าการเผยแพร่คริสตศาสนาซึ่งเป็นการแสดงให้เห็นว่าประชาชนยินดีที่จะรับวิธีการอันเป็นสื่อมากกว่าตัวเป้าหมายที่แท้จริง