บทบาทของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรสตรีในการเมืองไทยปี 2531-2534

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อที่จะหาข้อสรุปทั่วไปเกี่ยวกับกระบวนการเข้าสู่บทบาททางการเมืองและการแสดงบทบาททางการเมืองของสตรีไทย วิธีการศึกษาที่ใช้สำหรับการวิจัยครั้งนี้ได้อาศัยวิธีการศึกษาโดยการสัมภาษณ์สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรสตรีที่ได้รับเลือกตั้งเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2531 ซึ่งเป็นประชากรในการวิจัยจำนวน 8 คน และใช้เวลาในการเก็บรวบรวมข้อมูลประมาณ 8 เดือน คือตั้งแต่วันที่ 26 เมษายน 2534 - 28 พฤศจิกายน 2534 ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการเข้าสู่บทบาททางการเมืองของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรสตรีนั้นมีปัจจัยสำคัญที่มีอิทธิพลต่อชัยชนะในการเลือกตั้ง 5 ประการตามลำดับความสำคัญดังนี้ 1) คุณสมบัติส่วนตัวของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรสตรี (อายุ อาชีพ การศึกษา สถานภาพทางสังคมและเศรษฐกิจ) 2) การให้ความช่วยเหลือแก่ท้องถิ่นและประชาชนในเขตเลือกตั้ง (เงิน วัสดุ อุปกรณ์ และอื่นๆ) 3) นโยบายและชื่อเสียงของพรรคการเมือง 4) อิทธิพลของบิดา พี่หรือญาติ และ 5) อิทธิพลบารมีของหัวหน้าพรรคหรือแกนนำของพรรค ปัจจัยสำคัญดังกล่าวแสดงให้เห็นว่า การเลือกตั้งกลายเป็นปัจจัยกำหนด ลักษณะของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรสตรี เพราะฉะนั้นภายหลังเมื่อ ส.ส.สตรีได้รับเลือกตั้งเข้ามาเป็นตัวแทนของประชาชนแล้วจึงมีเงื่อนไขและความจำเป็นในการที่จะต้องสนองตอบความต้องการของประชาชน ผู้เลือกตั้ง ดังนั้นการแสดงบทบาททางการเมืองของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรสตรีส่วนใหญ่จะคำนึงถึงบทบาทนอกสภามากกว่าบทบาทในสภา โดยมีจุดประสงค์ที่จะสร้างความพอใจให้กับประชาชนในเขตเลือกตั้งของตน ทั้งนี้ด้วยความคาดหวังว่าเมื่อประชาชนได้รับความพอใจต่อการทำหน้าที่ในการเป็นตัวแทนของตน ก็จะนำไปสู่การสนับสนุนให้ได้รับชัยชนะอีกในการเลือกตั้งครั้งต่อไป ท้ายที่สุดการวิจัยนี้ได้ให้เห็นว่า เพศมิได้ เป็นอุปสรรคต่อการแสดงบทบาททางการเมืองของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรสตรี