การนำเสนอโครงการจัดสภาพแวดล้อมทางกายภาพ ที่อำนวยประโยชน์ต่อการจัดการศึกษานอกโรงเรียน : กรณีศึกษา ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนภาคตะวันออก กรมการศึกษานอกโรงเรียน กระทรวงศึกษาธิการ

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาแนวคิดในการจัดสภาพแวดล้อมทางกายภาพ กับการจัดการศึกษานอกโรงเรียน เพื่อนำเสนอโครงการจัดสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่อำนวยประโยชน์ต่อการจัดการศึกษานอกโรงเรียน ของศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนภาคตะวันออก จังหวัดระยอง ผู้วิจัยได้ศึกษาเอกสารของกรมการศึกษานอกโรงเรียน ของศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนภาคตะวันออก และตำราทางการศึกษานอกโรงเรียน ใช้แบบสอบถามเชิงสำรวจความคิดเห็นและความต้องการในการจัดสภาพแวดล้อมทางกายภาพของศูนย์ฯ ภาคตะวันออก และในการจัดประชุมที่ศูนย์ฯ ภาคตะวันออก จัดขึ้น 2 ครั้ง ประชากรที่ศึกษาเป็นเจ้าหน้าที่ของศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัด 8 จังหวัด ในเขตความรับผิดชอบของศูนย์ฯ ภาคตะวันออก และเจ้าหน้าที่ของศูนย์ฯ ภาคตะวันออก ที่เข้าร่วมประชุม รวม 62 คน ได้ทำการสัมภาษณ์เจ้าหน้าที่ระดับบริหารของกรมการศึกษานอกโรงเรียน และเจ้าหน้าที่ระดับหัวหน้าฝ่ายของศูนย์ฯ ภาคตะวันออก ได้ทำการสังเกตโดยตรงในการประชุมระดับกรมฯ และทำการสังเกตโดยมีส่วนร่วมในการประชุมของศูนย์ ภาคตะวันออก และดูงานที่ศูนย์ฯ ภาคกลาง การวิเคราะห์ข้อมูลที่ไม่ใช่เชิงปริมาณ ใช้การวิเคราะห์และสังเคราะห์ สรุปเสนอในเชิงพรรณนา สำหรับข้อมูลเชิงปริมาณ ใช้โปรแกรมสำเร็จรูป SPSS หาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการจัดลำดับ เสนอเป็นตารางประกอบการบรรยายเป็นความเรียง สรุปผลการวิจัย : 1. การจัดสภาพแวดล้อมทางกายภาพ มีความสัมพันธ์แบบ 2 ทาง กับการจัดการศึกษานอกโรงเรียน โดยเป็นองค์ประกอบที่อาจเป็นสิ่งสนับสนุนหรือเป็นอุปสรรคต่อการจัดการศึกษานอกโรงเรียน 2. จากการวิเคราะห์บทบาทหน้าที่ของศูนย์ฯ ภาคตะวันออก พบภารกิจหลัก 2 ประการ คือ 2.1 เป็นศูนย์วิชาการ สำหรับการค้นคว้าวิจัยและพัฒนาบุคลากร 2.2 เป็นศูนย์ชุมชน ที่สาธิตแบบอย่างการจัดกิจกรรมสร้างสรรค์ต่าง ๆ ที่ประชาชนและเจ้าหน้าที่สามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน ด้วยบรรยากาศของความเป็นกันเอง สอดคล้องกับธรรมชาติและความเป็นอยู่ตามสภาพท้องถิ่นที่ศูนย์ฯ ตั้งอยู่ 3. การนำเสนอโครงการจัดสภาพแวดล้อมทางกายภาพของศูนย์ฯ จึงเป็นไปเพื่อสนองตอบความต้องการทางด้านประโยชน์ใช้สอยและความพึงพอใจของผู้ใช้ โดยสอดคล้องกับนโยบายและปรัชญาการจัดการศึกษานอกโรงเรียน จากข้อมูล ผู้วิจัยได้นำเสนอโครงการจัดสภาพแวดล้อมทางกายภาพของศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนภาคตะวันออก ซึ่งประกอบด้วย : หลักการ เหตุผล วัตถุประสงค์ กิจกรรม สภาพแวดล้อมทางกายภาพของศูนย์ การบริหารและการติดตามผลงาน รวมทั้งพิมพ์เขียวและหุ่นจำลอง และได้นำไปให้ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 7 ท่าน พิจารณา และได้ปรับปรุงแก้ไขเป็นโครงการที่สมบูรณ์