การเลือกพื้นที่ฝังกลบขยะและการเตรียมการใช้งานหลังการฝังกลบ กรณีศึกษา : เทศบาลเมืองฉะเชิงเทรา

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อหาเกณฑ์ในการคัดเลือกพื้นที่ฝังกลบขยะ ที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและชุมชนน้อยที่สุด เสนอแนะปัจจัยที่ต้องพิจารณาเพื่อหาศักยภาพการใช้งานพื้นที่หลังการฝังกลบเสร็จสิ้น ศึกษาปัญหาพื้นที่ฝังกลบขยะของเทศบาลเมืองฉะเชิงเทรา และเสนอแนะพื้นที่ที่เหมาะสมให้แก่เทศบาลเมืองฉะเชิงเทรา ซึ่งในปัจจุบันยังขาดแคลนพื้นที่ จากการศึกษาพบว่า มี 8 เกณฑ์ที่ต้องนำมาใช้พิจารณา คือ ควรมีระยะห่างจากจุดกำเนิดขยะในระยะ 10-15 กิโลเมตร ควรอยู่ห่างจากถนนหลักไม่เกิน 7.5 กิโลเมตร ไม่ควรมีความลาดชันมากกว่า 3% ควรมีดินที่ระบายน้ำได้ต่ำ อยู่ห่างจากแหล่งน้ำผิวดิน ไม่น้อยกว่า 1 กิโลเมตร มีน้ำใต้ดินที่ลึกมากกว่า 20 เมตร ควรอยู่ห่างจากชุมชนหนาแน่นปานกลางไม่น้อยกว่า 2 กิโลเมตร และมีการใช้ที่ดินในปัจจุบันเป็นที่เหมืองเก่าหรือบ่อขุดเก่า หรือเป็นพื้นที่ทุ่งหญ้ารกร้างหรือพื้นที่รอการพัฒนา นำเกณฑ์มาสร้างแบบจำลอง แล้ววิเคราะห์ด้วย Arc/GIS หลังจากนั้นทำการประมาณการปริมาณขยะในอนาคต เพื่อคำนวณหาขนาดของพื้นที่ฝังกลบที่เหมาะสม จากกรณีศึกษาพบว่า พื้นที่ฝังกลบขยะเมื่อสิ้นสุดการใช้งานแล้ว จะมีการพัฒนาเพื่อใช้งานเป็นพื้นที่สาธารณะประโยชน์อยู่ 3 ประเภทคือ สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร์ และสนามกีฬา โดยสามารถสรุปปัจจัยในการประเมินหาศักยภาพเพื่อใช้งานพื้นที่หลังการฝังกลบ 6 ประการ คือ การใช้งานพื้นที่โดยรอบ ทิศทางการเติบโตของเมือง ความหนาแน่นของประชากร การเข้าถึง คุณภาพเชิงทัศน์ และความต้องการพื้นที่สาธารณะ ผลการศึกษาพบว่า พื้นที่ที่เหมาะสมที่สุด มีขนาดประมาณ 776 ไร่ อยู่ที่ตำบลเขาหินซ้อน อำเภอพนมสารคาม ห่างจากเทศบาลเมืองฉะเชิงเทราประมาณ 60 กิโลเมตร และหลังการฝังกลบเสร็จสิ้นแล้ว สามารถนำไปพัฒนาให้เป็นสวนพฤกษศาสตร์ เพื่อใช้เป็นที่สะสมและวิจัยพันธุ์ไม้ และเป็นพื้นที่พักผ่อนของประชาชนได้ โดยเกณฑ์และแบบจำลองในการหาพื้นที่ และปัจจัยในการหาศักยภาพการใช้งานหลังการฝังกลบที่สร้างขึ้นในงานวิจัยนี้ สามารถนำไปประยุกต์ใช้ เพื่อหาพื้นที่ฝังกลบขยะที่สร้างผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและชุมชนที่น้อยที่สุดในพื้นที่อื่นๆได้ และยังสามารถทำให้ชุมชนเห็นถึงประโยชน์ของพื้นที่ในอนาคตได้อีกด้วย