การพัฒนาระบบการจัดศูนย์การเรียนรู้ในสถานประกอบการ

Abstract

พัฒนาระบบการจัดศูนย์การเรียนรู้ในสถานประกอบการ โดยการศึกษาข้อมูลจากสถานประกอบการมาพัฒนาแบบจำลอง ซึ่งประกอบด้วยโครงสร้างและแนวทางการดำเนินงาน ระบบการจัดศูนย์การเรียนรู้ และนำระบบที่ได้พัฒนาขึ้นไปดำเนินงานในสถานประกอบการนำร่อง เพื่อศึกษาผลลัพธ์และปัญหาอุปสรรค ที่เกิดจากการดำเนินงานระบบดังกล่าว รวมทั้งรูปแบบการดำเนินงานภายใต้องค์ประกอบของระบบ และสรุปนำเสนอระบบการจัดศูนย์การเรียนรู้ ที่มีความถูกต้องและเป็นประโยชน์ ตามแนวคิดการจัดศูนย์การเรียนรู้ ให้เหมาะสมกับบริบทของสถานประกอบการ และแนวทางการขยายผลระบบต่อไป โดยแบ่งวิธีดำเนินการวิจัยเป็น 4 ขั้นตอนคือ 1. ขั้นการเตรียมการเพื่อศึกษาข้อมูลความต้องการ ในการจัดศูนย์การเรียนรู้และระบบที่ดำเนินการอยู่ในสถานประกอบการ โดยกลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยผู้บริหารที่รับผิดชอบ การพัฒนาบุคลากรในสถานประกอบการ ที่ต้องการจัดศูนย์การเรียน 24 แห่ง และสถานประกอบการที่ดำเนินงานศูนย์การเรียนรู้อีก 6 แห่ง โดยใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง ด้วยแนวการสัมภาษณ์จำนวน 2 ชุด และวิเคราะห์สร้างข้อสรุปจากเนื้อหาในการสัมภาษณ์ 2. ขั้นการพัฒนาและตรวจสอบระบบกับผู้บริหารในสถานประกอบการ โดยกลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยผู้บริหารงาน ด้านการพัฒนาบุคลากรในสถานประกอบการจำนวน 6 คน ด้วยวิธีการสนทนากลุ่ม และวิเคราะห์สร้างข้อสรุปจากเนื้อหาในการสนทนากลุ่ม 3. ขั้นตอนการติดตามผลจากการนำระบบการจัดศูนย์การเรียนรู้ ไปดำเนินงานในสถานประกอบการนำร่องจำนวน 2 แห่ง โดยใช้แบบจำลองระบบที่ได้พัฒนาและตรวจสอบในขั้นตอนที่ 2 เป็นแนวทางในการดำเนินงาน ซึ่งกลุ่มตัวอย่างในการศึกษามี 2 กลุ่ม ประกอบด้วยกลุ่มเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานศูนย์การเรียนรู้ และกลุ่มพนักงานที่ใช้บริการจากศูนย์การเรียนรู้ ในสถานประกอบการนำร่อง โดยใช้วิธีการสนทนากลุ่มและเก็บข้อมูลจากเอกสารการดำเนินงาน ซึ่งประกอบด้วยเครื่องมือแนวการสนทนากลุ่มจำนวน 2 ชุด และวิเคราะห์สร้างข้อสรุปจากข้อมูลในการสนทนากลุ่ม และ 4. ขั้นตอนการสรุปนำเสนอและแนวทางขยายผลระบบ การจัดศูนย์การเรียนรู้ต่อไป โดยใช้ข้อมูลจากผลการศึกษาในขั้นตอนต่างๆ ข้างต้นมาสรุปวิเคราะห์ร่วมกัน ผลการวิจัยได้พบว่าระบบการจัดศูนย์การเรียนรู้ ในสถานประกอบการประกอบด้วยองค์ประกอบการดำเนินงาน ที่สัมพันธ์ต่อกันคือ การวิเคราะห์ความต้องการในการจัดศูนย์การเรียนรู้ การจัดการทรัพยากรความรู้ การพัฒนาหลักสูตรและสื่อการเรียนรู้ การสื่อสารประสานงานและให้บริการผู้เรียน การส่งเสริมการเรียนรู้ การติดตามผลการดำเนินงาน การรายงานผลและเชื่อมโยงการเรียนรู้ ซึ่งในแต่ละองค์ประกอบมีรูปแบบการดำเนินงานที่สถานประกอบการนำมาใช้เพื่อให้บรรลุตามเป้าหมายในการเรียนรู้ รวมทั้งผลจากการนำระบบไปใช้ในสถานประกอบการได้พบว่า พนักงานเกิดการเรียนรู้ มีความพึงพอใจและเห็นถึงประโยชน์ของการเรียนรู้ด้วนตนเองจากศูนย์การเรียนรู้ โดยมีปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินงานศูนย์การเรียนรู้คือ นโยบาบของผู้บริหารในการส่งเสริมสนับสนุนพนักงานให้พัฒนาตนเอง พนักงานมีแรงจูงใจและแสดงพฤติกรรมเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง บทบาทของผู้บังคับบัญชาที่เอื้อต่อการเรียนรู้ของพนักงาน สิ่ออำนวยความสะดวกพื้นฐาน บุคลากรของหน่วยงานศูนย์การเรียนรู้ที่มีความรู้ความสามารถ รวมทั้งมีเครือข่ายแหล่งทรัพยากรความรู้ทั้งภายในและภายนอกองค์กร