แนวทางการออกแบบเพื่อการใช้ประโยชน์พื้นที่ว่างสาธารณะและกึ่งสาธารณะตามแนวถนน : กรณีศึกษาย่านอโศก-นานา ถนนสุขุมวิท

Abstract

ศึกษาลักษณะทางกายภาพ เศรษฐกิจ และสังคมของพื้นที่ย่านอโศก-นานา โดยจุดประสงค์หลักคือ การศึกษาถึงการใช้ประโยชน์ของพื้นที่ว่างสาธารณะและกึ่งสาธารณะ ตลอดจนถึงกิจกรรมที่เกิดขึ้น โดยรวบรวมข้อมูลจากการสำรวจพื้นที่และประมวลลักษณะทางกายภาพทั้งรูปแบบของพื้นที่ว่างสาธารณะและกึ่งสาธารณะ และรูปแบบของกิจกรรมเพื่อวิเคราะห์ศักยภาพและปัญหา แล้วสรุปแนวทางการพัฒนาของพื้นที่ ตลอดจนการปรับปรุงรูปแบบของพื้นที่ให้เหมาะสมกับการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นในอนาคตต่อไป ผลการศึกษาพบว่า พื้นที่บริการย่านอโศก-นานา มีการใช้ประโยชน์ของพื้นที่ว่างสาธารณะและกึ่งสาธารณะที่หลากหลาย (multi-use) และซ้อนทับกันอยู่บนพื้นที่ที่จำกัดแตกต่างกันตามตำแหน่งที่ตั้ง ลักษณะของสภาพแวดล้อม หรือประเภทของกิจกรรมภายในพื้นที่ว่างตามช่วงเวลาต่างๆ แต่ก็สามารถจัดหมวดหมู่ตามลักษณะทางกายภาพได้คือ ลักษณะของรูปแบบหรือประเภทของพื้นที่ ลักษณะเชิงสัณฐานของพื้นที่ว่าง (ลักษณะการเข้าถึง ลักษณะการเปลี่ยนระดับ ลักษณะการปิดล้อม) ซึ่งนอกจากลักษณะทางกายภาพของพื้นที่ที่หลากหลายแล้ว ความหลากหลายของกลุ่มผู้ใช้หรือกลุ่มผู้สัญจรผ่านพื้นที่นั้นยังส่งผลถึง รูปแบบการใช้ประโยชน์พื้นที่ว่างที่แตกต่างกัน จากการสำรวจภาคสนามทั้งอัตราการสัญจร การเลือกเส้นทางของคนเดินเท้า และรูปแบบการจับจองพื้นที่เพื่อทำกิจกรรมอย่างใดอย่างหนึ่ง ณ ช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง จะเป็นตัวแสดงถึงความมีชีวิตชีวาของย่านและเกิดกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่หลากหลายของพื้น ที่เป็นตัวดึงดูดให้มีคนจำนวนมากเข้ามาใช้พื้นที่ว่างนั้นๆ การวิเคราะห์ดังกล่าวทำให้สามารถสรุปประเภทและลักษณะทางกายภาพของพื้นที่ว่างสาธารณะและกึ่งสาธารณะ รวมทั้งรูปแบบของการพัฒนาการใช้ประโยชน์ในพื้นที่สาธารณะในรูปแบบต่างๆ ซึ่งแนวทางในการพัฒนาจะมีบทบาทสำคัญอย่างมาก เพราะจะสามารถนำมาประยุกต์ใช้และพัฒนาพื้นที่และปรับปรุงพื้นที่ที่ยังไม่ประสบผลสำเร็จภายในย่านให้ดีขึ้น โดยการเสนอรูปแบบของการพัฒนาและปรับปรุงทางกายภาพของพื้นที่ว่างสาธารณะและกึ่งสาธารณะภายในย่านอโศก-นานา และนำไปสู่แนวทางในการพัฒนาพื้นที่ว่างสาธารณะและกึ่งสาธารณะภายในพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพและต่อเนื่อง