การหาปริมาณปรอทโดยเทคนิคการวัดรังสีแกมมากระเจิงกลับ : กรณีศึกษาตัวอย่างสลัดจ์จากการผลิตปิโตรเลียม

Abstract

งานวิจัยนี้เป็นการใช้เทคนิคการวัดรังสีแกมมากระเจิงกลับจากตัวอย่าง เพื่อหาปริมาณปรอทในตัวอย่างสลัดจ์จากการผลิตปิโตรเลียม ระบบวิเคราะห์ที่ใช้ในการวิจัยนี้ประกอบด้วย หัววัดสารกึ่งตัวนำแคดเมียมเทลลูไรด์ และต้นกำเนิดรังสีแกมมาอเมริเซียม-241 แบบวงแหวนที่มีความแรงรังสี 1.1 กิกะเบคเคอเรล (30 มิลลิคูรี) ซึ่งสลายตัวให้รังสีแกมมาพลังงาน 59.6 keV โดยทำการจัดระบบในลักษณะที่ต้นกำเนิดรังสี หัววัดรังสีและตัวอย่างอยู่ในแนวแกนร่วม นอกจากนี้ยังได้ออกแบบกำบังรังสีเพิ่มเติมเพื่อลดแบคกราวด์ และศึกษาลักษณะการจัดวางตัวอย่างที่เหมาะสม รวมทั้งผลจากปัจจัยทางกายภาพของตัวอย่าง จากนั้นได้ทำการหาปริมาณปรอทในตัวอย่างสลัดจ์ โดยใช้วิธีการเติมสารมาตรฐาน ซึ่งในการคำนวณหาปริมาณปรอทนั้น ได้ใช้ 4 วิธี เปรียบเทียบกัน ดังนี้คือ วิธีการสร้างกราฟปรับเทียบ เทคนิคการเติมสารมาตรฐานโดยใช้ค่าจากความเข้มรังสีเอกซ์ของปรอท Hg Lα ที่พลังงาน 9.987 keV ความเข้มรังสีเอกซ์ของปรอท Hg Lβ ที่พลังงาน 10.873 keV และค่าอัตราส่วนระหว่างความเข้มรังสีแกมมากระเจิงแบบไม่สูญเสียพลังงานต่อความเข้มรังสีแกมมากระเจิงแบบสูญเสียพลังงาน (I[Subscript coh] /I[Subscript coh incoh]) ซึ่งค่าที่ได้จากการคำนวณจากวิธีการสร้างกราฟมาตรฐาน มีค่าใกล้เคียงกับวิธีการเติมสารมาตรฐานที่ใช้ค่าอัตราส่วน (I[Subscript coh] /I[Subscript incoh]) และถูกต้องมากกว่าการใช้ค่าความเข้มรังสีเอกซ์ของปรอท