การใช้อินเทอร์เน็ตกับบทบาทความเป็นแม่บ้าน

Abstract

การศึกษาวิจัยนี้ เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา ความต้องการ แรงจูงใจ และความพึงพอใจในการเข้ามาใช้อินเทอร์เน็ตของแม่บ้าน พฤติกรรมการใช้อินเทอร์เน็ตของแม่บ้าน ปัจจัยที่เป็นตัวกำหนดพฤติกรรมการใช้อินเทอร์เน็ตในชีวิตประจำวันของแม่บ้าน พฤติกรรมในการใช้อินเทอร์เน็ตของกลุ่มแม่บ้านที่ทำงานประจำและไม่ทำงานประจำโดยเปรียบเทียบ โดยศึกษาจากการวิเคราะห์ผู้รับสาร (Audience Analysis) ที่เป็นกลุ่มเป้าหมาย คือ แม่บ้านที่ทำงานประจำจำนวน 10 คน และแม่บ้านที่ไม่ได้ทำงานประจำจำนวน 10 คน และศึกษาบทบาทหน้าที่ของสื่ออินเทอร์เน็ตโดยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) จากบล็อกและเว็บไซต์ที่มีเนื้อหาสารเกี่ยวกับแม่บ้าน ผลการวิจัยพบว่า แม่บ้านมีพฤติกรรมการใช้อินเทอร์เน็ตที่เกิดจากความต้องการและแรงจูงใจ 4 ด้าน ได้แก่ ด้านข้อมูลข่าวสาร ด้านสถานภาพทางสังคม ด้านการติดต่อสื่อสารเพื่อสานสายสัมพันธ์ทางสังคม และด้านอารมณ์ ในส่วนของความพึงพอใจในการเข้ามาใช้อินเทอร์เน็ตของแม่บ้านนั้น แม่บ้านมีความพึงพอใจ 4 ด้าน ได้แก่ ด้านความสามารถในการสืบค้นข้อมูลข่าวสาร ด้านความสัมพันธ์ทางสังคม ด้านความรวดเร็วของข้อมูลและการสื่อสาร ด้านความสะดวกสบายในการสื่อสารและบริการ และด้านอารมณ์และจิตใจ แม่บ้านมีพฤติกรรมการใช้อินเทอร์เน็ตโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อตนเอง ครอบครัว และสังคม มีช่องทางในการเข้าถึงสื่ออินเทอร์เน็ตที่หลากหลาย และมีพฤติกรรมการสร้างเครือข่ายแม่บ้านผ่านโลกออนไลน์ รวมถึงการเชื่อมโยงเครือข่ายดังกล่าวมาสู่โลกจริง ปัจจัยด้านอายุของบุตร สถานภาพการทำงาน ภาระงานบ้าน ชนชั้นทางสังคม ทัศนคติของสามี และรูปแบบของเครื่องมือสื่อสารที่ใช้ในการเข้าถึงสื่ออินเทอร์เน็ต เป็นตัวกำหนดพฤติกรรมการใช้อินเทอร์เน็ตในชีวิตประจำวันของแม่บ้าน เมื่อเปรียบเทียบพฤติกรรมการใช้อินเทอร์เน็ตของแม่บ้านที่ทำงานประจำและไม่ทำงานประจำพบว่า มีความเหมือนและแตกต่างกันตามบริบทของสถานที่ที่เข้าถึงอินเทอร์เน็ต และมีการใช้งานอินเทอร์เน็ตในรูปแบบที่แตกต่างกันตามสถานภาพการทำงาน บทบาทของบล็อกและเว็บไซต์ที่เกี่ยวข้องกับแม่บ้าน พบว่ามี 2 บทบาท คือ บทบาทในการเป็นตัวตอกย้ำอุดมการณ์แม่บ้าน และบทบาทในการสร้างพื้นที่เชิงอำนาจให้กับผู้หญิงในฐานะแม่บ้าน