การประเมินคุณค่ายาเตรียมขี้ผึ้งตำรับต่างๆ ของคลินตามัยซิน

Abstract

ในการเตรียมรูปแบบยาใหม่ของตัวยาใด ๆ จำเป็นต้องประเมินคุณค่ารูปแบบยา เตรียมนั้นว่า ให้ผลน่าพอใจและมีความเป็นไปได้มากน้อยเพียงใด ที่จะนำตำรารับนั้นไปใช้เป็นยาเตรียม สำหรับยาเตรียมขี้ผึ้งมีวิธีการประเมินคุณค่าต่าง ๆ คือ การทดสอบการแทรกซึมเข้าสู่ผิวหนัง การปลดปล่อยตัวยาออกจากยาพื้น การทดสอบความระคายเคืองและความคงตัวของยาเตรียม ทั้งนี้ถ้ายาเตรียมขี้ผึ้งแทรกซึมเข้าสู่ผิวหนังและปลดปล่อยตัวยาสำคัญออกมาได้น้อย ตลอดจนรูปแบบยาไม่มีความคงตัว ยาเตรียมนั้นจะไม่มีคุณค่าในการนำไปใช้ประโยชน์ นอกจากนั้น ยาเตรียมที่มีคุณค่าในการรักษา แต่ทำให้ระคายเคืองผิวหนัง ก็ไม่เหมาะที่จะนำไปใช้เช่นเดียวกัน คลินดามัยชินเป็นยาปฏิชีวนะตัวหนึ่งที่มีประโยชน์ในการรักษาโรคผิวหนัง ในการวิจัยนี้ได้นำมาใช้เตรียมเป็นรูปแบบยาขี้ผึ้ง แล้วศึกษาการปลดปล่อยคลินดามัยชินออกจากยาพื้นโดยวิธิดิฟฟิวชัน ซึ่งดัดแปลงโดย Botarri และคณะ แล้วเสนอผลการทดสอบเป็นอัตราร้อยละของการปลดปล่อยตัวยา สำหรับการทดสอบหาความคงตัวของยาเตรียมโดยหาความสามารถในการทำลายเชื้อแบคทีเรีย ในช่วงเวลาต่าง ๆ และเมื่อผ่านวงจรฟรีสต์และทอว์ 5 รอบ รวมทั้งการสังเกตผลทางกายภาพของยาเตรียม เช่น ความแข็งหรือความเหนียว สี กลิ่น และการแยกชั้น เป็นต้น เชื้อแบคทีเรียที่ใช้ทดสอบความสามารถทางจุลชีววิทยาในการวิจัยนี้ ได้แก่ เชื้อโปรปิโอนิแบคทีเรีย แอคเน (Propionibacterium acnes) ซึ่งเป็นแอนแอโรบิคแบคทีเรีย เชื้อสแตปไฟโลคอคคัส ออเรียส (Staphylococcus aureus) ซึ่งเป็นแอโรบิคแบคทีเรียชนิดกรัมบวก และเชื้อสูโดโมแนส แอรูจิโนสา(Peudomonas aeruginosa) ซึ่งเป็นแอโรบิคแบคทีเรียชนิดกรัมลบ โดยวัดความสามารถในการทำลายเชื้อเหล่านี้จากเส้นผ่าศูนย์กลางของพื้นที่ที่เชื้อถูกยับยั้งการเจริญเติบโต ส่วนการทดสอบการแทรกซึมของยาเตรียมเข้าสู่ผิวหนัง ทดสอบกับอาสาสัมครจำนวน 50 คน โดยใช้เทคนิคของ Wild และทดสอบการระคายเคืองผิวหนังกับอาสาสมัครจำนวน 200 คน โดใช้วิธีโมดิฟิเกชั่นของโปรฟิติกสกินเทสต์ ผลการวิจัยพบว่ายาพื้นขี้ผึ้งชนิดนี้ละลายน้ำจะปลดปล่อยคลินดามัยชินได้อัตราสูงที่สุดคือ ร้อยละ 12.06 ± 0.10 ในเวลา 180 นาที ส่วนยาเตรียมขี้ผึ้งคลินดามัยชินอิมัลชันจะแทรกซึมเข้าสู่ผิวหนังได้มากที่สุด คือ ร้อยละ 44.94 ± 0.09 และยังมีความสามรถในการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียทั้งสามได้มากที่สุด โดยทำลายเชื้อ Staphylococcus aureus ซึ่งเป็นเชื้อแอโรบิคแบคทีเรยชนิดกรัมบวกได้มากที่สุด ทั้งก่อนและหลังเข้าวงจรฟรีสต์และทอว์ 5 รอบ และที่ระยะเวลาต่าง ๆ กัน มากกว่าเชื้อ Propionibacterium acnes ซึ่งเป็นเชื้อแอนแอโรบิคแบคทีเรีย และเชื้อ Peudomonas aeruginosa ซึ่งเป็นเชื้อแอโรบิคแบคทีเรียชนิดกรัมลบ ตามลำดับ ยาขี้ผึ้งคลินดามัยชินทุกตำราทำให้ระคายเคืองผิวหนังน้อยมาก และมีความคงตัวทั้งทางกายภาพและทางจุลชีววิทยาด้วยระดับความเชื่อมั่นร้อยละ 99