การพัฒนากระบวนการสร้างเสริมความสามารถของครูในการออกแบบการเรียนการสอนสำหรับเด็กในระยะเชื่อมต่อจากระดับอนุบาลสู่ระดับประถมศึกษาตามแนวคิดกลุ่มศึกษาทั้งคณะและแนวคิดการชี้แนะทางปัญญา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและศึกษาผลของการใช้กระบวนการส่งเสริมความสามารถของครูในการออกแบบการเรียนการสอนสำหรับเด็กในระยะเชื่อมต่อจากระดับอนุบาลสู่ระดับประถมศึกษาตามแนวคิดกลุ่มศึกษาทั้งคณะและแนวคิดการชี้แนะทางปัญญา การดำเนินการวิจัย เป็นการวิจัยและพัฒนา มี 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การวิจัยเพื่อศึกษาสภาพปัญหาในระยะเชื่อมต่อจากระดับอนุบาลสู่ชั้นประถมศึกษา ระยะที่ 2 การวิจัยเพื่อพัฒนากระบวนการส่งเสริมความสามารถของครูในการออกแบบการเรียนการสอนสำหรับเด็กในระยะเชื่อมต่อ ระยะที่ 3 การวิจัยเพื่อศึกษาผลการทดลองใช้กระบวนการส่งเสริมความสามารถของครูในการออกแบบการเรียนการสอนสำหรับเด็กในระยะเชื่อมต่อ มีระยะเวลาทดลองใช้กระบวนการตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ 2558 ถึงเดือนตุลาคม 2558 ครูผู้เข้าร่วมการวิจัย คือ ครูสังกัดสำนักการศึกษา กรุงเทพมหานคร รวม 12 คน ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. กระบวนการนี้ มีแนวคิดในการสร้างระบบการทำงานแบบร่วมมือเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ของเด็กในระยะเชื่อมต่อโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน ครูร่วมกันออกแบบการเรียนการสอน ดำเนินการสอน สังเกตการสอน และสะท้อนผลการปฏิบัติจากการออกแบบการเรียนการสอนรวมทั้งผลที่เกิดขึ้นกับตัวเด็ก มีผู้บริหารและผู้ชี้แนะเป็นทีมสนับสนุน มีหลักการ คือ 1) การมุ่งพัฒนาผู้เรียนในระยะเชื่อมต่อบนฐานของผู้เรียนสำคัญที่สุดและใช้ข้อมูลของผู้เรียนเป็นฐาน 2) การชี้แนะให้ครูเกิดกระบวนการคิดภายในและนำไปสู่การกำหนดเป้าหมายที่พึงประสงค์ในการพัฒนาเด็กในระยะเชื่อมต่อ 3) การมีส่วนร่วมในการทำงาน การรับผิดชอบ และการเป็นผู้นำ ขั้นตอนของกระบวนการ มี 6 ขั้นตอน คือ 1) สร้างระบบกลุ่มศึกษาทั้งคณะ เป็นการสร้างความเข้าใจในระบบการทำงานและสร้างวัฒนธรรมในการทำงานร่วมกัน 2) ชี้แนะทางปัญญา เป็นการสร้างความตระหนัก ให้ความรู้ และชี้แนะให้ครูสะท้อนคิดถึงเป้าหมายในการพัฒนาเด็กในระยะเชื่อมต่อ 3) กำหนดเป้าหมาย เป็นการร่วมกันระบุเป้าหมายในการพัฒนาเด็กในระยะเชื่อมต่อตามความต้องการจำเป็นของเด็ก 4) จัดกลุ่มศึกษา เป็นการแบ่งกลุ่มครูเป็นกลุ่มศึกษาและทำแผนปฏิบัติการของกลุ่ม 5) ฝึกฝน พัฒนา เป็นขั้นตอนที่ครูได้ลงมือออกแบบการเรียนการสอน จัดกิจกรรม เพื่อนครูร่วมสังเกตและสะท้อนผลที่เกิดกับเด็กตามเป้าหมาย และนำข้อมูลในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ไปปรับปรุงการออกแบบการเรียนการสอน 6) ประชุมเพื่อสะท้อนคิด เป็นการร่วมกันสะท้อนคิดและถอดบทเรียนเพื่อนำข้อเรียนรู้ไปประยุกต์ใช้ 2. ครูผู้เข้าร่วมกระบวนการทุกคน ได้พัฒนาความสามารถในการออกแบบการเรียนการสอนสำหรับเด็กในระยะเชื่อมต่อจากระดับอนุบาลสู่ระดับประถมศึกษา โดยหลังเข้าร่วมกระบวนการ ครูมีความสามารถในการออกแบบการเรียนการสอนสำหรับเด็กในระยะเชื่อมต่อสูงกว่าก่อนเข้าร่วมกระบวนการ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05