การพัฒนาเครื่องหมายไมโครแซเทลไลต์สำหรับเอคโตไมคอร์ไรซาเห็ดเผาะ Astraeus hygrometricus (Pers.) Morgan

Abstract

เห็ดเผาะหรือเห็ดถอบ Astraeus hygrometricus (Pers.) Morgan เป็นเห็ดที่มีความสำคัญ ทางการค้าและนิยมบริโภคเป็นอาหารในประเทศไทย เห็ดเผาะเป็นราเอคโตไมคอร์ไรซาซึ่งอาศัยอยู่ร่วมกันกับพืชที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจในป่าไม้ยางนา ในปัจจุบันความรู้เกี่ยวกับโครงสร้างทางพันธุศาสตร์ประชากรทั้งบนดินและใต้ดินและระบบการสืบพันธุ์ของเห็ดชนิดนี้ยังไม่มีรายงาน ซึ่งการวิจัยในด้านพันธุ-ศาสตร์ประชากรนั้นต้องการเครื่องหมายพันธุกรรมที่แสดงถึงระดับของความแปรผันที่เหมาะสมสำหรับใช้ในการศึกษา ด้วยเหตุนี้จึงได้พัฒนาเครื่องหมายไมโครแซเทลไลต์โดยเทคนิค inter-simple sequence repeat (ISSR)-suppression-PCR จำนวนทั้งหมด 11 ตำแหน่ง โดยได้เครื่องหมายไมโครแซเทลไลต์จำนวน 4 ตำแหน่งที่มีโพลีมอร์ฟิซึม ได้แก่ CA -05 GTC-01 GTC-04 และ GTC-05 ซึ่งมีจำนวนอัลลีล 2 - 7 อัลลีลต่อตำแหน่ง มีค่าเฮเทโรไซโกซิตีที่คาดหมายและค่าเฮเทโรไซโกซิตีที่คำนวณได้อยู่ในช่วง 0.275 ถึง 0.450 และ 0.025 ถึง 0.175 ตามลำดับ เครื่องหมายไมโครแซเทลไลต์ 2 ตำแหน่ง คือ CA -05 และ GTC-05 ไม่สามารถเพิ่มจำนวนชิ้นส่วนดีเอ็นเอจากเอคโตไมคอร์ไรซาชนิดอื่น ๆ ที่ทำการศึกษาได้ ชี้ให้เห็นว่าเครื่องหมายไมโครแซเทลไลต์นี้เป็นเครื่องหมายที่จำเพาะกับเห็ดเผาะ สามารถนำไปใช้ในการศึกษา เอคโตไมคอร์ไรซาและกลุ่มของเส้นใยในดิน เครื่องหมายไมโครแซเทลไลต์ที่มีโพลีมอร์ฟิซึมซึ่งได้จากการวิจัยนี้สามารถนำไปใช้ในการศึกษาโครงสร้างทางพันธุศาตร์ประชากรและการสืบพันธุ์ในเห็ดเผาะสำหรับการศึกษาในอนาคตได้ อีกทั้งยังสามารถใช้เป็นเครื่องมือในการติดตามการอยู่รอดของสายพันธุ์เห็ดเผาะ ที่ใส่ให้กับกล้าไม้เพื่อใช้ในการปลูกป่าหลังจากการย้ายต้นกล้าไม้สู่พื้นที่ปลูกจริง