ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการปรับตัวและการเตรียมความพร้อมด้านน้ำดื่ม เพื่อรับมือกับสถานการณ์น้ำท่วม

Abstract

การศึกษาถึงพฤติกรรมของประชาชนในการเตรียมความพร้อมด้านน้ำดื่มในปัจจุบันและปัจจัยที่มีผลกับพฤติกรรมการเตรียมการบรรเทาผลกระทบเพื่อรับมือกับสถานการณ์น้ำท่วม โดยทำการเก็บข้อมูลจากแบบสอบถามและการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างจำนวน 400 คน ที่อาศัยอยู่ในอำเภอพระนครศรีอยุธยาและอำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ประสบปัญหาน้ำท่วมซ้ำซาก และนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์หาระดับความสัมพันธ์โดยวิธีการทางสถิติ จากผลการศึกษาพบว่าในสถานการณ์น้ำท่วมที่ผ่านมาในอดีต ประชาชนมีการเตรียมการบรรเทาผลกระทบต่อแหล่งน้ำดื่มเพียงร้อยละ 38.8 ซึ่งมีความสัมพันธ์กับปัจจัยด้านรายได้เฉลี่ยต่อเดือน โดยผู้ที่มีรายได้เฉลี่ยต่ำเดือนอยู่ในระดับต่ำกว่า 10,000 บาทจะมีการเตรียมการบรรเทาผลกระทบน้อยกว่ากลุ่มอื่นๆอย่างชัดเจน และอีกปัจจัยที่มีความสัมพันธ์คือที่อยู่อาศัยในปัจจุบัน โดยผู้ที่อยู่อาศัยในอำเภอเสนาจะมีการเตรียมการบรรเทาผลกระทบน้อยกว่าผู้ที่อยู่อาศัยในอำเภอพระนครศรีอยุธยา ซึ่งสอดคล้องกับปัจจัยด้านประสบการณ์เผชิญเหตุการณ์น้ำท่วมโดยพบว่าการมีประสบการณ์น้ำท่วมจะทำให้การเตรียมการบรรเทาผลกระทบต่อแหล่งน้ำดื่มลดลง โดยพบว่าการมีจำนวนประสบการณ์มากกว่า 4 ครั้งในรอบ 10 ปีที่ผ่านมาจะมีการเตรียมการบรรเทาผลกระทบต่อแหล่งน้ำดื่มลดลง ในส่วนของการเข้าถึงอุปกรณ์สำหรับผลิตน้ำดื่มพบว่าในปัจจุบันมีเพียงร้อยละ 25.3 เท่านั้นที่ติดตั้ง รายได้เฉลี่ยต่อเดือนเป็นปัจจัยที่มีความสำคัญต่อการเข้าถึงอุปกรณ์นี้ โดยผู้ที่มีรายได้ต่ำกว่า 25,000 บาทจะมีสัดส่วนการติดตั้งอยู่ในระดับต่ำ ปัจจัยด้านความรู้ความเข้าในในประสิทธิภาพของอุปกรณ์ผลิตน้ำดื่มมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง โดยผู้ที่ทราบว่าน้ำดื่มที่ผลิตได้จากอุปกรณ์เหล่านี้มีความปลอดภัยจะมีสัดส่วนการติดตั้งสูงกว่าผู้ที่ไม่ทราบ และในงานวิจัยนี้ยังพบว่าการมีมาตรการป้องกันและลดผลกระทบของภาครัฐหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจะทำให้ประชาชนรู้สึกว่าผลกระทบที่เกิดขึ้นในอนาคตจะมีระดับความรุนแรงลดลง ส่งผลให้ทำให้ประชาชนบางส่วนมีทิศทางการเตรียมการบรรเทาผลกระทบต่อแหล่งน้ำดื่มในอนาคตลดลง