ภาวะโปรตีนรั่วในปัสสาวะของผู้ป่วยโรคนิ่วไตและบุตร

Abstract

โรคนิ่วไตเป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่พบได้ทั่วโลก และพบว่าสมาชิกในครอบครัวผู้ป่วยโรคนิ่วไตจะมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคสูงกว่าประชากรปกติมาก การศึกษาก่อนหน้านี้พบว่าบุตรของผู้ป่วยมีภาวะสารก่อนิ่วในปัสสาวะ ได้แก่ แคลเซียมสูง (hypercalciuria) สารยับยั้งการเกิดนิ่วในปัสสาวะ ได้แก่ ซิเทรตตํ่า (hypocitraturia) และมีโปรตีนรั่วออกมาในปัสสาวะสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งความผิดปกติทั้งสามชนิดนี้สามารถพบได้ในผู้ป่วยเช่นกัน การวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์ที่จะวิเคราะห์ชนิดของโปรตีนที่เพิ่มขึ้นในปัสสาวะของบุตรผู้ป่วยโรคนิ่วไตที่ยังไม่เป็นโรคนิ่วเมื่อเทียบกับคนปกติ และหาโปรตีนที่อาจใช้เป็นตัวบ่งชี้ความเสี่ยงของการเกิดนิ่วได้ โดยใช้ตัวอย่างจากปัสสาวะของกลุ่มบุตรผู้ป่วย 30 คน และกลุ่มบุตรคนปกติ (กลุ่มควบคุม) 30 คน ผ่านกระบวนการ 1D-SDS-PAGE และวิเคราะห์ชนิดและปริมาณของโปรตีนด้วยวิธีการทางโปรติโอมิกส์โดยใช้ nanoLC-MS/MS ผลการวิเคราะห์พบว่าพบโปรตีนในปัสสาวะจำนวนทั้งหมด 349 ชนิด ในตัวอย่างปัสสาวะของบุตรผู้ป่วยโรคนิ่วไตและบุตรคนปกติ โดยพบโปรตีน 18 ชนิด ที่พบสูงขึ้นในกลุ่มบุตรผู้ป่วยเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สามารถแบ่งกลุ่มของโปรตีนออกเป็น 2 กลุ่มตามแหล่งกำเนิด คือ กลุ่มที่หลั่งจากเซลล์อื่นเข้าสู่กระแสเลือด 17 โปรตีน และโปรตีนที่สามารถหลั่งเข้าสู่กระแสเลือดรวมถึงหลั่งจากเซลล์ของไตเองเข้าสู่ปัสสาวะโดยตรงอีก 1 ชนิด จากนั้นผู้วิจัยเลือกใช้โปรตีนอัลบูมินซึ่งเป็นหนึ่งในโปรตีน 18 ชนิดที่ตรวจพบเพิ่มขึ้นในปัสสาวะของกลุ่มบุตรผู้ป่วยโรคนิ่วไตเมื่อเปรียบเทียบกับบุตรคนปกติเป็นโปรตีนตัวอย่าง เมื่อวัดระดับของโปรตีนอัลบูมินในบุตรผู้ป่วยโรคนิ่วไตพบว่าสูงกว่าบุตรกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (5.92±10.48 มิลลิกรัมต่อวัน และ 0.41±0.78 มิลลิกรัมต่อวัน ตามลำดับ p-value=0.006*) และเมื่อศึกษาความสัมพันธ์ของระดับของโปรตีนอัลบูมินที่ตรวจพบในปัสสาวะของผู้ป่วยโรคนิ่วไตและกลุ่มคนปกติที่มีอายุและเพศสอดคล้องกัน พบว่าผู้ป่วยโรคนิ่วไตมีระดับของโปรตีนอัลบูมินในปัสสาวะสูงกว่าคนปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (16.85 ±33.41 มิลลิกรัมต่อวัน และ 0.26±0.71 มิลลิกรัมต่อวัน ตามลำดับ p –value < 0.001) เช่นกัน นอกจากนี้ผู้วิจัยยังได้ศึกษาเพิ่มเติมถึงการเกิดภาวะ supersaturation โดยอาศัย Ogawa’s index ต่อระดับของโปรตีนอัลบูมินพบว่าไม่พบความสัมพันธ์กับระดับอัลบูมินในปัสสาวะในทุกกลุ่ม