การศึกษาาผลกระทบของสะพานสมเด็จพระจ้าตากสินมหาราช ที่มีต่อพื้นที่ใกล้เคียง

Abstract

โครงการก่อสร้างสะพาน นับว่าก่อให้เกิดผลกระทบต่อพื้นที่บริเวณใกล้เคียง การเปลี่ยนแปลงที่เห็นได้ชัดเจนนี้ ได้แก่ รูปแบบการเคลื่อนที่ของยวดยานที่เปลี่ยนไป มลพิษทางเสียงและสภาพแวดล้อม นอกจากนั้น สะพานยังเป็นตัวกระตุ้นกิจกรรมอื่นๆ ให้ตามมา เช่น เกิดการพัฒนาพื้นที่รวดเร็วยิ่งขึ้น หรือก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพเศรษฐกิจและสังคมในบริเวณพื้นที่นั้น ดังนั้นในการศึกษานี้ จะเป็นการวิเคราะห์เพื่อหาผลกระทบของสะพานสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชที่มีต่อสภาพเศรษฐกิจ สังคม ประชากร การใช้ที่ดิน บริการสาธารณูปโภค ตลอดจนการคมนาคมในพื้นที่บริเวณใกล้เคียง รวมทั้งทัศนคติของประชาชนที่มีต่อสะพานหลังจากที่เปิดใช้สะพานแล้ว ทั้งนี้เพื่อให้ทราบถึงผลกระทบที่แท้จริงอันเนื่องมาจากสะพาน และปัญหาอื่นๆ ที่เกิดขึ้น ซึ่งจะเป็นประโยชน์อย่างมากต่อการวางแผนและพัฒนาโครงการอื่นๆ ต่อไปในอนาคต เพื่อที่จะหาผลกระทบของสะพานสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ในการศึกษานี้ได้แบ่งการดำเนินงานออกเป็นสองขั้นตอน คือขั้นตอนแรกจะเป็นการวิเคราะห์สถิติทางด้านเศรษฐกิจและสังคม ซึ่งรวมถึงข้อมูลทางด้านประชากร การศึกษา รายได้จากภาษี รายรับและรายจ่ายทางการเงิน การใช้ที่ดิน บริการสาธารณูปโภค และการจราจร โดยการเปรียบเทียบเป็นช่วงเวลาและเปรียบเทียบเป็นรายปี ก่อนมีสะพานจนถึงปัจจุบัน และขั้นตอนหลังจะเป็นการสำรวจแบบสอบถามและประเมินผลทัศนคติของประชาชนที่เกี่ยวข้องและได้รับผลกระทบจากสะพาน ผลการศึกษาพบว่าสะพานสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช นอกจากจะมีผลกระทบต่อพื้นที่บริเวณใกล้เคียงทั้งสองฟากฝั่งของแม่น้ำเจ้าพระยาแล้ว ยังมีผลกระทบต่อพื้นที่บริเวณรอบนอกอีกด้วย ผลกระทบที่เกิดขึ้นนี้ มีทั้งผลกระทบทางตรงและผลกระทบทางอ้อม โดยผลกระทบทางตรงที่ก่อให้เกิดผลดีและเป็นประโยชน์ ได้แก่ การช่วยประหยัดเวลาในการเดินทางและช่วยลดระยะทางในการเดินทางลง โดยประชาชนให้ความเห็นว่า สะพานสามารถช่วยลดค่าใช้จ่ายในการเดินทาง รวมทั้งก่อให้เกิดความสะดวกสบายเพิ่มมากขึ้น ส่วนผลเสียที่เกิดขึ้นจากสะพาน เป็นผลเนื่องมาจากปริมารณยวดยานที่ใช้สะพานมีจำนวนเพิ่มสูงขึ้น จึงก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศและเสียงเพิ่มมากขึ้นตามไปด้วย สำหรับผลกระทบทางอ้อมนั้น จากการศึกษาพบว่า สะพานมีผลกระทบต่อประชากร โดยมีส่วนทำให้จำนวนประชากรในบางเขตเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งได้แก่ เขตยานนาวา เขตคลองสาน และเขตรอบนอกทางฝั่งธนบุรี ในขณะเดียวกัน ก็มีส่วนในการช่วยลดจำนวนประชากรในบางเขตที่มีความหนาแน่นสูง เช่น เขตบางรัก และเขตธนบุรี จากผลดังกล่าวนี้ จึงก่อให้เกิดการพัฒนาพื้นที่ในเขตยานนาวา และเขตพื้นที่รอบนอกฝั่งธนบุรีมากยิ่งขึ้น รวมถึงการกระตุ้นให้เกิดกิจกรรมทางด้านเศรษฐกิจและสังคมตามมาด้วย จากผลการสำรวจแบบสอบถามพบว่า ประชาชนทั่วไปเห็นว่าหลังจากมีสะพานแล้ทำให้อัตราการจ้างงานมีจำนวนเพิ่มสูงขึ้นเล็กน้อย และราคาที่ดินมีค่าเพิ่มมากขึ้น นอกจากนี้จากการสอบถามความคิดเห็นเกี่ยวกับความต้องการสะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาแห่งอื่นเพิ่มเติมพบว่า ตำแหน่งที่ต้องการมากที่สุดอยู่บริเวณพระประแดง ห่างจากสะพานกรุงเทพไปทางท้ายน้ำประมาณ 23 กิโลเมตร ทั้งนี้เพราะว่าบริเวณดังกล่าว เป็นที่ตั้งของโรงงานอุตสาหกรรมขนาดหนักมากมาย