บทบาทของพนักงานอัยการในการดำเนินคดีอาญา

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ศึกษาเกี่ยวกับบทบาทของพนักงานอัยการในการดำเนินคดีอาญา เนื่องจากเห็นว่าการดำเนินคดีอาญาของอัยการที่เป็นอยู่ในปัจจุบันควรพัฒนาให้มีความเป็นกาวะวิสัยให้มากยิ่งขึ้น เพื่อให้สอดคล้องกับบทบาทของอัยการในระบบสากลด้านการดำเนินคดีอาญาการคุ้มครองสิทธิและช่วยเหลือทาง กฎหมายรวมทั้งบทบาทด้านการพัฒนากฎหมายให้กำหนดทันสมัยอยู่ตลอดเวลา จากการศึกษาวิจัยพบว่าการดำเนินคดีอาญาของอัยการในประเทศไทยทั้งในอดีตและปัจจุบันส่วนใหญ่ยังมีแนวคิดว่าการยึดหลักเพียงทำหน้าที่ถูกต้องตามกฎหมาย และระเบียบที่มีอยู่ก็ถือว่าเพียงพอแล้ว ซึ่งเป็นความคิดที่ได้รับอิทธิพลหรือติดยึดในระบบการดำเนินคดีอาญาแบบกล่าวหา ซึ่งปฏิบัติกันมาช้านาน ทำให้ขาดการทำหน้าที่ค้นหาความจริงในทางคดี และขาดความเป็นภาวะวิสัยในการดำเนินคดี ดังนั้น อัยการในรูปแบบที่พึงประสงค์ อันสอดคล้องกับอัยการในระบบสากลควรพัฒนาให้มีความเป็นภาวะวิสัยยิ่งขึ้น จะต้องอำนวยความยุติธรรม โดยการปฏิบัติหน้าที่ด้วยความเป็นธรรมและรวดเร็วโปร่งใสสามารถตรวจสอบและมีเหตุผลอธิบายทุกขั้นตอน จะต้องมีการปฏิบัติหน้าที่ในเชิงรุก ไม่นิ่งเฉยเพิกเฉย ต้องกล้าหาญในการปฏิบัติหน้าที่โดยไม่เกรงกลัว ไม่ลำเอียงมีอคติใด ๆ ต้องยึดถือในการปฏิบัติหน้าที่โดยเป็นผู้รักษาผลประโยชน์ของรัฐในการป้องกันปราบปรามอาชญากรรม ขณะเดียวกันต้องมีหน้าที่ในการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของผู้ต้องหาหรือจำเลยด้วยโดยไม่ถือว่าเป็นคู่ความกับฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง อย่างไรก็ดีการจะให้อัยการมีความเป็นภาวะวิสัยในบทบาทที่พึงประสงค์อย่างอัยการในระบบสากลได้ต้องปรับปรุเปลี่ยนแปลงแก้ไขกฎหมายและระเบียบการดำเนินคดีอาญาที่เกี่ยวข้อง ควรจัดทำประมวลจริยธรรมของอัยการเพื่อสร้างจิตสำนึกให้อัยการมีความกล้าหาญที่จะปฏิบัติหน้าที่ให้มีความเป็นภาวะวิสัย อีกทั้ง ต้องดำเนินการฝึกอบรมส่งเสริมให้ความรู้ด้านต่าง ๆ ทั้งที่เป็นความรู้ทั่วไปและความรู้เฉพาะด้าน รวมถึงการประชาสัมพันธ์การปฏิบัติหน้าที่ของอัยการ เมื่อมีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงให้อัยการเป็นอัยการในรูปแบบที่พึงประสงค์แล้ว ก็จะทำให้อัยการประเทศไทยมีการดำเนินคดีอาญาอย่างมีภาวะวิสัยสอดคล้องกับระบบอัยการ สากลมากยิ่งขึ้น เพื่อเป็นการอำนวยความยุติธรรมแก่ประชาชนและรัฐให้มีประสิทธิภาพสูงสุด