แนวคิดสันติภาพในเรื่องสั้นของนักเขียนกลุ่มกบฏสันติภาพ

Abstract

วิทยานิพนธ์เรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างแนวคิดสันติภาพกับวรรณกรรม และ วิเคราะห์แนวคิดสันติภาพในเรื่องสั้นของนักเขียนกลุ่มกบฏสันติภาพซึ่งประกอบด้วยนักเขียน 3 คน คือ ศรีบูรพา (กุหลาบ สายประดิษฐ์) อิสรา อมันตกุล กุลิศ อินทุศักดิ์ (อัศนี พลจันทร) โดยใช้เรื่องสั้นที่ตีพิมพ์ระหว่าง พ.ศ. 2490-2500 เป็นกรณีศึกษา จากการศึกษาทฤษฎีสันติภาพพบว่า ความขัดแย้งระหว่างมบุษย์เป็นปรากฏการณ์ปกติ นักทฤษฎีสันติภาพจึง ไม่ได้มองว่าความขัดแย้งเป็นสิ่งที่ทำลายสันติภาพ แต่มองว่าสันติภาพจะเกิดได้จากการแก้ไขความขัดแย้งโดยไม่ใช้ความรุนแรง การศึกษาแนวคิดสันติภาพในเรื่องสั้นจึงมุ่งศึกษาถึงวิธีการแก้ไขปมขัดแย้งในเรื่องสั้นด้วยการใช้หลักการแก้ไขความขัดแย้งโดยปฏิเสธความรุนแรงของยีน ชาร์ป จากการวิเคราะห์เรื่องสั้นกลุ่มนี้พบว่านักเขียนกลุ่มกบฏสันติภาพใช้การคลี่คลายความขัดแย้งในแบบเดียวกับยีน ชาร์ป อยู่ 5 วิธี คือ การปฏิวัติแบบไร้ความรุนแรง การใช้ความรุนแรงเป็นบางเรื่อง การต่อด้านทางศีลธรรม การประนีประนอม และการไม่ต่อต้าน ส่วนหลักการแก้ไขความขัดแย้งด้วยการปฏิเสธความรุนแรง โดยใช้สัตยาเคราะห์ซึ่งเป็นหลักการของคานธีไม่พบในเรื่องสั้นที่นำมาศึกษา นอกจากนั้น จากการศึกษาสภาพสังคมในช่วง พ.ศ. 2490-2500 พบว่ามีความสัมพันธ์กับเรื่องสั้นที่นำมาศึกษา เรื่องสั้นเหล่านี้มีลักษณะวิพากษ์วิจารณ์สังคม และมีน้ำเสียงต่อด้านนโยบายของรัฐบาล จึงเป็นผลให้นักเขียนในกลุ่มกบฏ สันติภาพถูกจับกุม ส่วนความรุนแรงต่าง ๆ ที่ปรากฏในเรื่องสั้นเหล่านี้เป็นความรุนแรงที่รวมถึงระดับโครงสร้าง และมีการเสนอให้เปลี่ยนแปลงสังคมไปสู่สังคมที่ดีกว่า เรียกว่าเป็นสันติภาพเชิงบวกตามทฤษฎีของโยฮัน กัลตุง คือไม่ใช่มุ่งหวังเพียงให้สังคมปราศจากสงครามเท่านั้น แต่ยังรวมถึงความต้องการให้ประชาชนได้อยู่ดีกินดีอีกด้วย