ผลกระทบของการใช้นโยบายการคลังต่อดุลการค้า

Abstract

วัตถุประสงค์ของการศึกษาผลกระทบของการใช้นโยบายการคลังต่อดุลการค้าในกรณีของประเทศไทย เพื่อ ทดสอบว่าเป็นไปตามแนวความคิดของ Mundell Flemming Approach หรือไม่ โดย Mundell Flemming Approach มีแนวความคิดว่า การขาดดุลของรัฐบาลก่อให้เกิดการขาดดุลบัญชีเดินสะพัด ดังนั้นจึงเป็นการทดสอบความสัมพันธ์ในรูป Twin Deficits ในกรณีของประเทศไทย วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ยังศึกษาถึงผลกระทบต่อระบบเศรษฐกิจจากการที่รัฐบาลใช้นโยบายการคลังแบบขยายตัว เนื่องจากดุลการคลังในช่วงปี ห.ศ. 2531-39 มีแนวโน้มเกินดุลมาโดยตลอด เป็นผลมาจากการใช้นโยบายการคลังแบบหดตัว โดยในส่วนของการใช้นโยบายการคลังแบบขยายตัว (ขาดดุด) จะศึกษาถึงความแตกต่างของผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อระบบเศรษฐกิจ จากการที่รัฐบาลเลือกที่จะชดเชยการขาดดุลการคลัง โดยการกู้ยืมจากภายในและภายนอกประเทศ ผลการศึกษาพบว่าความสัมพันธ์ของดุลการคลังกับดุลการค้า ในกรณีของประเทศไทยอยู่ในข่ายของ Twin Deficits เช่นเดียวกับประเทศอังกฤษ สหรัฐอเมริกา และประเทศกำลังพัฒนาอื่น ๆ เช่น ฟิลิปปินส์ และตุรกี เป็นต้น แต่ความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นไม่ค่อยเด่นชัดนัก กล่าวคือ การขาดดุลงบประมาณที่เพิ่มขึ้น ส่งผลทำให้ดุลการค้าที่แท้จริงขาดดุลเพิ่มขึ้นเพียงเล็กน้อย ในส่วนของการเปรียบเทียบการใช้นโยบายการคลังของรัฐบาล พบว่าการที่รัฐบาลใช้นโยบายการคลังแบบ ขยายตัว ก่อให้เกิดผลดีต่อระบบเศรษฐกิจมากกว่าผลเสีย โดยจะเป็นการกระตุ้นระบบเศรษฐกิจของประเทศโดยรวม ทำให้รายได้ประชาชาติที่แท้จริงเพิ่มสูงขึ้น อุปสงค์การบริโภคและการลงทุนภาคเอกชนเพิ่มสูงขึ้น แต่ก็มีผลเสียคือ ทำให้อุปสงค์การนำเข้าเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งจะทำให้ดุลการค้ามีแนวโน้มที่เลวลง ยิ่งถ้ารัฐบาลใช้นโยบายการคลังแบบขยายตัวหรือขาดดุลมากยิ่งขึ้น ผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อระบบเศรษฐกิจก็จะมากขึ้นตามไปด้วย ในส่วนของการชดเชยการขาดดุลของรัฐบาลพบว่า ภายใต้สมมุติฐานที่ว่าการเปลี่ยนแปลงของระดับราคามากกว่าการเปลี่ยนแปลงของปริมาณเงินแล้ว การชดเชยการขาดดุลโดยการกู้ยืมจากภายนอกประเทศจะทำให้รายได้ประชาชาติที่แท้จริง อุปสงค์การบริโภค และอุปสงค์การลงทุน เพิ่มขึ้นน้อยกว่ากรณีที่กู้ยืมจากภายในประเทศ ส่วนอุปสงค์การนำเข้าในกรณีที่กู้ยืมจากภายนอกประเทศยังคงมากกว่ากรณีที่กู้ยืมจากภายใน ประเทศ เนื่องจากผลของระดับราคาสินค้า โดยถ้าเป็นการกู้ยืมจากภายในประเทศจะส่งผลทำให้ระดับราคาสินค้าลดลง แต่ถ้าเป็นการกู้ยืมจากภายนอกประเทศจะทำให้ระดับราคาสินค้าเพิ่มสูงขึ้นหรือเกิดปัญหาเงินเฟ้อตามมา