การใช้กฎหมายลิขสิทธิ์ในการคุ้มครองมัลติมีเดีย

Abstract

การศึกษาวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์ที่ต้องการจะศึกษาถึง ความหมายและประเภทของ มัลติมีเดีย เนื้อหาหรืองานประเภทต่าง ๆ ที่นำมาใช้ในการสร้างมัลติมีเดีย การประยุกต์ใช้งานและประโยชน์ที่ได้จากมัลติมีเดีย รวมทั้งวิธีการนำกฎหมายลิขสิทธิ์มาปรับใช้กับงานมัลติมีเดียมีผลกระทบต่อวิธีการสร้างมัลติมีเดีย และลักษณะของลิขสิทธิ์ในงานมัลติมีเดีย ประเภทของบุคคลที่ควรจะได้รับความ คุ้มครอง สิทธิของเจ้าของลิขสิทธิ์ในงานมัลติมีเดีย หลักการในการอนุญาตให้ใช้สิทธิการกระทำละเมิดลิขสิทธิ์และข้อยกเว้นของการกระทำละเมิด ตลอดจนปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นจากการปรับใช้กฎหมายดังกล่าวทั้งของประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศไทย รวมทั้งข้อเสนอแนะแนวทางแก้ไขปัญหา โดยใช้วิธีการวิจัยจากเอกสาร จากการศึกษาพบว่า มัลติมีเดีย หมายถึง งานที่ถูกนำเสนอด้วยวิธีการผสมผสานสื่อต่าง ๆ ตั้งแต่ 2 ประเภทขึ้นไป เช่น ตัวอักษรหรือข้อความ, เสียง, วิดิโอ, ภาพกราฟิก ภาพเคลื่อนไหว และรูปภาพ เป็นต้น ซึ่งสื่อดังกล่าวใช้เทคโนโลยีทางด้านคอมพิวเตอร์ เปลี่ยนข้อมูลทั่วไปที่อยู่ในรูปแอนะล็อกให้ไปอยู่ในรูปของดิจิทัล โดยมีลักษณะเด่น คือ มีความสามารถในการปฏิสัมพันธ์ (Interactive) กับผู้ใช้งานได้ ในปัญหาว่ามัลติมีเดียเป็นงานลิขสิทธิ์หรือไม่นั้น มีความเห็นเป็น 2 ทาง คือ 1. มัลติมีเดีย คือ วิวัฒนาการของสื่อซึ่งถือได้ว่าเป็นการนำเสนองานประเภทหนึ่งโดยใช้เทคโนโลยีแบบใหม่ที่สามารถนำกฎหมายลิขสิทธิ์ในปัจจุบันมาปรับใช้เพื่อรองรับวิธีการนำเสนองานนี้ได้ เนื่องจากงานแต่ละประเภทที่ประกอบอยู่ในมัลติมีเดียมีกฎหมายให้ความคุ้มครองอยู่แล้ว 2. มัลติมีเดีย คือ งานลิขสิทธิ์ชิ้นใหม่ที่แยกต่างหากจากงานที่มีอยู่ก่อนแล้วไม่ว่างานนั้นจะมีลิขสิทธิ์หรือไม่ก็ตาม โดยงานดังกล่าวอาจจะเกิดจากการสร้างสรรค์งานร่วมกัน การรวบรวมหรือประกอบเข้ากันของงานหลาย ๆ ประเภท ตามความเห็นนี้เป็นความเห็นที่เกิดขึ้น ประเทศสหรัฐอเมริกา ตามความเห็นแรก ปัญหาที่พึ่งพิจารณา คือ เรื่องความชัดเจนของการปรับใช้กฎหมายลิขสิทธิ์ที่มีอยู่ เพราะหลักเกณฑ์ของกฎหมายไทยไม่ได้กล่าวถึง หลักเกณฑ์ของงานที่จะสามารถปฏิสัมพันธ์กับผู้ใช้ได้ ดังนั้น เพี่อไม่ให้เกิดปัญหาในการปรับใช้กฎหมาย จึงควรแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายลิขสิทธิ์ของไทยเฉพาะในเรื่องของงานที่ได้รับความคุ้มครองตามมาตรา 6 โดยเพิ่มคำว่า “โดยจะสามารถปฏิสัมพันธ์กับผู้ใช้ได้หรือไม่ก็ตาม” ส่วนความเห็นที่สองเห็นว่า กฎหมายลิขสิทธิ์สามารถนำมาปรับใช้กับงานมัลติมีเดียได้แต่ยังไม่มีความชัดเจนเพียงพอ ก่อให้เกิดปัญหาที่ต้องทำการแก่ไชกฎหมายลิขสิทธิ์ในหลายเรื่อง ได้แก่ แก้ไขเพิ่มเติมในบทวิเคราะห์ศัพท์โดยเพิ่มนิยามคำว่า มัลติมีเดีย เจ้าของลิขสิทธิ์ ผู้ถือสิทธิ์ ผู้สร้างสรรค์ร่วม แก่ไขในเรื่องความไม่ชัดเจนของบทบัญญัติในมาตรา 6 โดยเพิ่มคำว่า “มัลติมีเดีย” ส่วน มาตรา 15(3) ให้เพิ่มคำว่า “มัลติมีเดีย” และมาตรา 16 ควรกำหนดแบบของการอนุญาตให้ใช้สิทธิ โดยทำเป็นหนังสือลงลายมือชื่อผู้ให้อนุญาตและผู้อนุญาต นอกจากนี้ควรแก่ไขเพิ่มเติมโดยกำหนดสิทธิและหน้าที่ระหว่างผู้สร้างร่วมด้วยกันเอง และระหว่างผู้สร้างสรรค์ร่วมกับบุคคลภายนอก รวมทั้งควรมีการแก่ไขให้มีองค์กรหรือหน่วยงานกลางที่ตั้งขึ้นมาเพื่อควบคุมและดูแลในเรื่องมัลติมีเดียโดยเฉพาะ ทั้งนี้ กฎหมายควรกำหนดถึงสิทธิและหน้าที่ขององค์กรไว้อย่างชัดเจนด้วย