ระบบการให้คะแนนของโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ในการทำนายผลลัพธ์ที่ไม่ดีของเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้นที่ไม่ได้เกิดจากเส้นเลือดขอด

Abstract

วัตกุประสงค์ การศึกษานี้จัดทำขึ้นเพื่อต้องการหาว่ามีตัวทำนายใดบ้างที่สามารถบอกถึงผลลัพธ์ที่ไม่ดีในผู้ป่วย เลือดออกจากทางเดินอาหารส่วนต้น ที่ไม่ได้เกิดจากเส้นเลือดขอด โดยวิเคราะห์จากข้อมูลย้อนหลังจัดทำเป็นระบบ การให้คะแนนที่ชื่อว่า ระบบการให้คะแนนของโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ แล้วนำมาทดสอบความถูกต้องว่าสามารถ ใช้พยากรณ์ผลลัพธ์ในผู้ป่วยใหม่ได้ วิธีการศึกษา ขั้นแรก เป็นการศึกษาย้อนหลัง จัดเก็บข้อมูลในผู้ป่วย 264 ราย ที่มาด้วยเลือดออกจากทางเดิน อาหารส่วนต้นภายใน 3 วัน โดยไม่ได้เกิดจากเส้นเลือดขอดตั้งแต่กุมภาพันธ์ 2539 ถึงกุมภาพันธ์ 2540 เพื่อหาตัว ทำนายถึงผลลัพธ์ที่ไม่ดี ได้แก่ การมีเลือดออกซ้ำ, ถูกผ่าตัดด่วนเพื่อหยุดเลือดที่ออก, เสียชีวิตในโรงพยาบาล นำตัว ทำนายเหล่านี้มาจัดทำเป็นระบบการให้คะแนน ขึ้นกับน้ำหนักของตัวทำนาย จัดแบ่งผู้ป่วยเป็นกลุ่มเสี่ยงน้อยและ เสี่ยงมากต่อการเกิดผลลัพธ์ไม่ดี ขั้นที่สอง เป็นการศึกษาไปข้างหน้าเพื่อทดสอบความถูกต้องของระบบการให้คะแนนนี้ โดยนำมาใช้ในผู้ป่วยใหม่ 107 รายเพื่อวิเคราะห์ถึงค่าความสามารถในการพยากรณ์ของระบบนี้ ผลการศึกษา สาเหตุที่พบมากที่สุดคือแผลในกระเพาะอาหาร 48.6% ส่วนใหญ่เป็นผู้ชาย 70.6% อายุเฉลี่ย 54 ± 17.23 ปี (15-89 ปี) ผลลัพธ์ที่ไม่ดีพบได้ 15.9% วิเคราะห์หาตัวทำนายได้ 4 ข้อ จัดเรียงตามน้ำหนักได้นี้ ตัวทำนาย 0 คะแนน 1 คะแนน 2 คะแนน อัตราการเต้นหัวใจ (ครั้ง/นาที) <110 >110 โรคประจำตัว ไม่มี <1โรค จำนวนเลือดที่ได้รับทดแทน (ยูนิต) <6 >6 ลักษระก้นแผ่ clean base, pigment spot visible vessel adherent clot active bleeding รวมคะแนนที่ได้ทั้งหมด ถ้าคะแนนน้อยกว่า 2 คะแนน จัดเป็นกลุ่มเสี่ยงน้อย คือได้ผลลัพธ์ดี ถ้าคะแนนรวมเท่ากันหรือมากกว่า 2 คะแนน จัดเป็นกลุ่มเสี่ยงมากคือ ได้ผลลัพธ์ไม่ดี คำนวณความแม่นยำของระบบการให้คะแนนที่พบว่าถูกต้องแม่นยำ 89.7% ค่าการพยากรณ์ในทางบวกเท่ากับ 76.9% ค่าการพยากรณ์ในทางลบเท่ากับ 96.6% สรุป ระบบการให้คะแนนของโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์สามารถนำมาใช้พยากรณ์ผลลัพธ์ได้รับในผู้ป่วยที่มาด้วยเลือดออกจากทางเดินอาหารส่วนต้นได้ จึงใช้เป็นแนวทางในการแบ่งกลุ่มผู้ป่วยเพื่อการรักษาที่เหมาะสมต่อไป