การเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับโรคเอดส์ ผ่านสื่อพื้นบ้านเพลงซอ

Abstract

ศึกษาการเปิดรับข่าวสารเกี่ยวกับโรคเอดส์ผ่านสื่อพื้นบ้าน ประเภทเพลงซอของประชาชน อำเภอเด่นชัย จังหวัดแพร่ โดยศึกษาข้อมูลในประเด็นของพฤติกรรมการเปิดรับสื่อของเรื่องทั่วไป ช่องทางการสื่อสารด้านการสาธารณสุข ประเภทของสื่อด้านโรคเอดส์ ประสิทธิผลของสื่อเพลงซอ และปฏิกิริยาของผู้รับสารต่อการใช้เพลงซอ วิธีดำเนินการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้การสัมภาษณ์แบบเจาะกลุ่ม (Focus Group Interview) จากกลุ่มตัวอย่างที่ได้รับการคัดเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จัดแบ่งกลุ่มตัวอย่างออกเป็น 3 กลุ่มช่วงอายุคือ ช่วงอายุ 15-24 ปี 25-34 ปี และกลุ่มอายุ 35 ปีขึ้นไป ศึกษารวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างในเขตสุขาภิบาล กลุ่มช่วงอายุละ 2 กลุ่ม และนอกเขตสุขาภิบาลกลุ่มช่วงอายุละ 2 กลุ่ม รวม 12 กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 120 คน บันทึกเทปการสัมภาษณ์และถอดข้อความจากการให้สัมภาษณ์ เพื่อการวิเคราะห์ โดยการจัดกลุ่ม จำแนกคำตอบและสังเคราะห์อธิบายความหมายการวิจัย ผลการวิจัยพบว่า ประชาชนเปิดรับสื่อในเรื่องทั่วๆ ไปจากสื่อโทรทัศน์เป็นประจำสูงสุด เพราะส่วนใหญ่มีเครื่องรับโทรทัศน์อยู่แล้ว ต่างกันที่เนื้อหาสาระและรายการที่รับชมของแต่ละกลุ่มช่วงอายุ ตามความสนใจสอดคล้องกับความต้องการและวิถีชีวิตประจำวัน รวมทั้งการเปิดรับสารเกี่ยวกับงานสาธารณสุข จากสื่อโทรทัศน์และสื่อบุคคลจากเจ้าหน้าที่ของรัฐ ที่ให้บริการด้านความรู้และป้องกันโรคทั่วไป ส่วนพฤติกรรมการรับสื่อด้านโรคเอดส์นั้น ประชาชนจะให้ความสนใจสื่อเฉพาะกิจ ประเภทนิทรรศการ, โปสเตอร์ และจากเจ้าหน้าที่สาธารณสุขด้วย ประการสำคัญ การเปิดรับข้อมูลข่าวสารโรคเอดส์โดยการผ่านสื่อพื้นบ้านประเภทเพลงซอนั้น ประชาชนส่วนใหญ่เคยได้รับฟังและรับชม การใช้สื่อเพลงซอเพื่อประโยชน์ในการบันเทิง, การให้ข้อมูลข่าวสารเฉพาะกิจ เช่น การรณรงค์ประชาธิปไตย, การมีส่วนร่วมในการพัฒนาและรวมทั้งการให้ความรู้ และการปฏิบัติตัวเกี่ยวกับโรคเอดส์ด้วย โดยเฉพาะประชาชนวัยสูงอายุ คือ กลุ่มที่มากกว่า 35 ปีขึ้นไป เพราะมีความคุ้นเคยและความประทับใจกับวัฒนธรรมพื้นบ้านประเภทซอ นอกจากนี้ยังมีข้อเสนอแนะของกลุ่มประชากรอีกว่า สื่อพื้นบ้านประเภทเพลงซอ ควรมีการปรับปรุงเพื่อให้สามารถเข้ากันได้ กับความต้องการของกลุ่มประชากรในช่วงอายุอื่นๆ ด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง กลุ่มวัยเด็กหรือกลุ่มวัยเรียน ซึ่งสื่อเพลงซอควรปรับปรุงในด้านการใช้ภาษา ให้มีความง่ายต่อการทำความเข้าใจ เนื้อเพลงควรสั้นกระทัดรัดแต่ครอบคลุมความหมาย ท่วงทำนองของเพลงควรเร่งเร้า และสนุกสนาน เช่นเดียวกับเพลงสตริง ผู้ขับร้อง ควรมีชื่อเสียงและเป็นที่รู้จักทั่วไปและโดยเฉพาะการที่จะอนุรักษ์วัฒนธรรมเพลงซอนี้ สถานศึกษาต้องให้การศึกษาแก่เด็กๆทั่วไป โดยให้เด็กได้มีกิจกรรมเกี่ยวกับเพลงซอในชั้นเรียน เช่น การแสดง การอภิปราย การทำรายงาน เป็นต้น เพื่อให้เกิดความรู้ ความสนใจและมีความชื่นชม ประทับใจในคุณค่าของวัฒนธรรมท้องถิ่นที่ดีงามนี้ ผลการศึกษาวิจัยสนองตอบวัตถุประสงค์การวิจัยทุกประการ สามารถที่จะนำความรู้ที่ได้นี้ไปประยุกต์ใช้ในการดำเนินงาน เพื่อการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับโรคเอดส์ต่อไป