การเมืองของการปฏิวัติขนาดครอบครัวในประเทศไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่ออธิบายว่าทำไมนโยบายวางแผนครอบครัว ในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของสิ่งที่เรียกว่าการปฏิบัติขนาดครอบครัวในประเทศไทยจึงประสบความสำเร็จในการนำนโยบายไปปฏิบัติ ผลวิจัยพบว่าความสำเร็จของการนำนโยบายไปปฏิบัติสามารถอธิบายได้ด้วยปัจจัย 2 ระดับคือ บริบทเชิงโครงสร้าง และผู้กระทำการเชิงนโยบาย บริบทเชิงโครงสร้างได้แก่ โครงสร้างอำนาจรัฐราชการ-อำนาจนิยม, วิถีการผลิตทุนนิยมและอุดมการณ์แห่งการพัฒนามีผลก่อให้เกิดความต้องการในการจำกัดขนาดครอบครัวของประชาชน ซึ่งเป็นเงื่อนไขให้ประชาชนทั้งในเมืองและชนบทยอมรับโครงการวางแผนครอบครัว ผู้กระทำการเชิงนโยบายได้แก่กลุ่มพันธมิตรไตรภาคีของชนชั้นนำ ซึ่งมาจากระบบราชการไทย, ภาคเอกชน และกลุ่มต่างประเทศโดยได้ใช้อุดมการณ์คุมกำเนิดสร้างความชอบธรรมในการผลักดันการนำนโยบายไปปฏิบัติจนประสบความสำเร็จ ดังนั้นเป้าหมายการวางแผนครอบครัวจึงสามารถบรรลุผลได้ในที่สุดโดยพลังเชิงโครงสร้างและการผลักดันของผู้กระทำการดังกล่าว