ความหลากชนิดของกล้วยไม้บริเวณทางขึ้นและพื้นที่ลานสนในอุทยานแห่งชาติภูสอยดาว จังหวัดอุตรดิตถ์

Abstract

กล้วยไม้พืชใบเลี้ยงเดี่ยวเป็นพืชที่มีวิวัฒนาการและการปรับตัวอย่างสูงในหลายรูปแบบ เป็นพืชที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ นอกจากนี้ยังสามารถใช้เป็นตัวบ่งชี้สุขภาพของระบบนิเวศได้อีกด้วย โดยในประเทศไทยนั้นได้มีการศึกษาเกี่ยวกับกล้วยไม้ในหลายพื้นที่ และในบางพื้นที่ก็ได้มีการทำการศึกษาไปส่วนหนึ่งแล้วเช่นในพื้นที่ของอุทยานแห่งชาติภูสอยดาว ดังนั้นการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหลากชนิดของกล้วยไม้บริเวณทางขึ้นและพื้นที่ลานสนในอุทยานแห่งชาติภูสอยดาว จังหวัดอุตรดิตถ์ โดยทำการเก็บตัวอย่างในเดือนกุมภาพันธ์และเดือนกันยายน 2562 และเดือนมกราคม 2563 พบกล้วยไม้ทั้งหมด 3 วงศ์ย่อย 14 สกุล 21 ชนิด ได้แก่ Cypripedioideae พบ 1 สกุล 1 ชนิด Epidendroideae พบ 8 สกุล 15 ชนิด ไม่สามารถระบุชนิดได้ 2 ตัวอย่าง และ Orchidoideae พบ 5 สกุล 6 ชนิด ไม่สามารถระบุชนิดได้ 1 ตัวอย่าง เป็นกล้วยไม้อิงอาศัย 12 ชนิด กล้วยไม้ดิน 7 ชนิด 2 สกุล กล้วยไม้ขึ้นบนหิน 1 ชนิดและกล้วยไม้อาศัยรา 1 ชนิด โดยสกุลที่พบมากที่สุดคือ Bulbophyllum และ Dendrobium และยังไม่สามารถระบุสกุลหรือชนิดได้อีก 3 ตัวอย่าง การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างกล้วยไม้กับปัจจัยทางนิเวศ ซึ่งได้แก่ ความสูง เส้นผ่านศูนย์กลางระดับอกของต้นไม้ที่กล้วยไม้อิงอาศัยเจริญอยู่ และเปอร์เซ็นต์การปกคลุมชั้นเรือนยอด พบว่ากล้วยไม้มีความสัมพันธ์กับเส้นผ่านศูนย์กลางระดับอก เช่นเดียวกันกับเปอร์เซ็นต์การปกคลุมชั้นเรือนยอด แต่ไม่มีความสัมพันธ์กับระดับความสูง ผลการศึกษาในครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าพื้นที่ของอุทยานแห่งชาติ ภูสอยดาวนั้นมีความอุดมสมบูรณ์และเหมาะแก่การเจริญของกล้วยไม้