พฤติกรรมและนิเวศวิทยาบางประการของค้างคาวและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กในพื้นที่โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ : รายงานผลการดำเนินงาน

Abstract

ค้างคาวแม่ไก่เกาะ Pteropus hypomelanus จัดอยู่ในสถานภาพที่ถูกคุกคาม มีความเสี่ยงสูงที่จะสูญพันธุ์ เนื่องจากถูกล่าได้ง่าย และมีความสามารถในการกระจายและอาณาเขตหากินที่จำกัด โดยในประเทศไทยจะพบเฉพาะบนเกาะบริเวณชายฝั่งในอ่าวไทยและทะเลอันดามัน ในงานวิจัยนี้ได้ทำการศึกษาความสัมพันธ์ทางพันธุศาสตร์ประชากรของค้างคาวแม่ไก่เกาะในพื้นที่โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ โดยทำการเก็บตัวอย่างมูลและเนื้อเยื่อของค้างคาวจากพื้นที่เกาะจานและเกาะครามใหญ่ จังหวัดชลบุรี เกาะทะลุ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และหมู่เกาะสิมิลัน จังหวัดพังงา มาสกัดดีเอ็นเอและเพิ่มจำนวนยีนบริเวณ mitochondrial control region โดยใช้ปฏิกิริยาลูกโซ่โพลีเมอเรส (PCR) ผลจากการวิเคราะห์ลำดับดีเอ็นเอพบจำนวนแฮปโพล์ไทป์ (478 bp) ทั้งสิ้น 16 แบบจาก 24 ตัวอย่างดีเอ็นเอ โดยมีตำแหน่งนิวคลีโอไทด์ที่ผันแปรจำนวนทั้งสิ้น 49 ตำแหน่ง มีความหลากหลายของนิวคลีโอไทด์เท่ากับ 0.03213 และมีความหลากหลายของแฮปโพล์ไทป์เท่ากับ 0.960 ทั้งนี้พบว่ามีการกระจายของแฮปโพลไทป์แบบเดียวกันในหลายพื้นที่รวมทั้งระหว่างเกาะจานและหมู่เกาะสิมิลันซึ่งมีระยะห่างกันประมาณ 600 กิโลเมตร ผลการศึกษาครั้งนี้บ่งชี้ถึงการถ่ายเทเคลื่อนย้ายยีนระหว่างประชากรที่อยู่ห่างไกลกันและความเชื่อมโยงระหว่างกลุ่มประชากรค้างคาวแม่ไก่เกาะในประเทศไทย ซึ่งเป็นข้อมูลพื้นฐานสำคัญในการจัดการและวางแผนการอนุรักษ์ค้างคาวแม่ไก่เกาะในประเทศไทย