การสังเคราะห์แนวโน้ม ทิศทาง และประเด็นการวิจัย ของคณะครุศาสตร์/ศึกษาศาสตร์ ในช่วงปี พ.ศ. 2550-2554

Abstract

การสังเคราะห์ทิศทาง แนวโน้ม และประเด็นวิจัยของคณะครุศาสตร์/ ศึกษาศาสตร์ ในช่วงปีพ.ศ. 2550-2554 มีวัตถุประสงค์สามประการคือ 1) เพื่อสำรวจรวบรวมและวิเคราะห์นโยบาย/ แผนงาน รวมทั้งยุทธศาสตร์การพัฒนาการศึกษาและการวิจัย ให้ได้ประเด็นที่เป็นจุดเน้นสำคัญด้านการวิจัยในสาขาครุศาสตร์/ ศึกษาศาสตร์ 2) เพื่อศึกษาแนวโน้มและทิศทางการวิจัยทางการศึกษาที่สอดคล้องกับนโยบาย/ แผนงาน และแนวทางพัฒนาการศึกษาของชาติ โดยการสังเคราะห์งานวิจัยทางการศึกษาของต่างประเทศ และ 3) เพื่อสังเคราะห์ประเด็นวิจัยด้านการศึกษาที่เป็นแนวโน้มการวิจัยในช่วงปี พ.ศ. 2550-2554 จำแนกตาม 17 สาขาของคระครุศาสตร์/ ศึกษาศาสตร์ โดยผู้วิจัยได้สังเคราะห์นโยบาย/ แผนงาน และยุทธศาสตร์การพัฒนาการศึกษาและการวิจัยจากแผนพัฒนาระดับชาติ ตลอดจนการสังเคราะห์แนวโน้มและทิศทางการวิจัยทางการศึกษาจากเอกสาร บทความจากวารสารวิชาการ และรายงานการประชุมเชิงวิชาการของต่างประเทศ เพื่อสรุปเป็นประเด็นวิจัยทางการศึกษาที่สนองนโยบายและแนวทางการพัฒนาการศึกษาของชาติ กลุ่มตัวอย่างงานวิจัยที่นำมาสังเคราะห์ ได้แก่ งานวิจัยที่ได้รับการยอมรับและมีการตีพิมพ์ในระดับนานาชาติในช่วงปี พ.ศ.2549-2550 จำนวน 500 ชื่อเรื่อง โดยงานวิจัยดังกล่าวมีแหล่งที่มาจากบทความในวารสารวิชาการด้านการศึกษาของต่างประเทศซึ่งสืบค้นได้จากห้องสมุดคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ฐานข้อมูลออนไลน์งานวิจัยทางการศึกษา และบทคัดย่องานวิจัยจากเว็บไซต์การประชุม/ สัมมนาทางวิชาการในระดับนานาชาติ ผลการวิเคราะห์นโยบาย แผนพัฒนาการศึกษาและการวิจัยของชาติเอกสาร บทความ และรายงานวิจัยทางการศึกษา พบว่า จุดเน้นของงานวิจัยในสาขาครุสาสตร์/ ศึกษาศาสตร์มีทิศทางที่มุ่งไปสู่การวิจัยและการพัฒนาใน 6 ประเด็นได้แก่ 1) การวิจัยเพื่อพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขันและพัฒนากำลังคนที่เป็นเลิศ 2) การวิจัยและพัฒนาสร้างสรรค์นวัตกรรมและองค์ความรู้ 3) การวิจัยเพื่อปฏิรูปการศึกษาและกระบวนการเรียนการสอน 4) การวิจัยและพัฒนาคุณภาพคนให้มีคุณธรรมนำความรู้ 5) การวิจัยและพัฒนาสร้างสรรค์นวัตกรรมจากภูมิปัญญาท้องถิ่นและภูมิปัญญาไทย และ 6) การวิจัยเพื่อส่งเสริมให้คนไทยเกิดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต ผลการสังเคราะห์ประเด็นวิจัยที่เป็นแนวโน้มและทิศทางการวิจัยของคณะครุศาสตร์/ ศึกษาศาสตร์ ได้ประเด็นวิจัยรวมทั้งสิ้น 416 ประเด็น เป็นงานวิจัยที่มีจุดเน้นด้านการวิจัยเพื่อปฏิรูปการศึกษากระบวนการเรียนการสอนมากที่สุดจำนวน 121 ประเด็น (ร้อยละ 29.09) รองลงมาเป็นกลุ่มงานวิจัยที่มีจุดเน้นด้านการวิจัยและพัฒนาสร้างสรรค์นวัตกรรมและองค์ความรู้จำนวน 78 ประเด็น (ร้อยละ 18.75) และเป็นงานวิจัยทีมีจุดเน้นครอบคลุมหลายด้าน 73 ประเด็น (ร้อยละ 17.55) ตามลำดับ ผลการสังเคราะห์แนวโน้มและทิศทางทางการวิจัยทางการศึกษาในอนาคต ในช่วงปี พ.ศ.2550-2554 การวิจัยของคณะครุศาสตร์/ ศึกษาศาสตร์ควรมีลักษณะเป็นการวิจัยแบบร่วมมือรวมพลังที่มีการประสานความร่วมมือทั้งในระดับสถาบัน ระดับชาติและระดับนานาชาติ ลักษณะของงานวิจัยควรเป็นการวิจัยเชิงบูรณาการ รวมทั้งยังมีความต้องการการวิจัยและพัฒนาที่สามารถนำผลการวิจัยไปใช้ประโยชน์การพัฒนาปรับปรุงการจัดการศึกษา ทั้งนี้ โจทย์วิจัยหรือประเด็นการวิจัยทางการศึกษาควรมีลักษณะมุ่งเน้นเพื่อให้สอดคล้องกับจุดเน้นตามนโยบาย/ ยุทธศาสตร์การพัฒนาการศึกษา 6 ด้าน ดังกล่าวข้างต้น