Abstract:
การซ้อนคำในภาษาไทยเป็นวิธีการสร้างคำขึ้นใช้ในภาษาไทยวิธีหนึ่ง ที่คนไทยนิยมตั้งแต่สมัยสุโขทัยจนถึงสมัยปัจจุบัน วิธีการดังกล่าวเกิดจากการซ้อนคำหรือกลุ่มคำตั้งแต่ 2 ถึง 4 หน่วยที่มีความหมายเหมือนกัน คล้ายคลึงกัน หรือตรงข้ามกัน ผู้เขียนได้ศึกษาการซ้อนคำที่เกิดจากความหมายทั้ง 3 ประเภท ในด้านลักษณะ หน้าที่ และที่มาของคำที่นำมาซ้อนกัน นอกจากนั้นยังได้ศึกษาการพัฒนาการซ้อนคำตั้งแต่สมัยดั้งเดิม ผลการศึกษาแสดงว่าคำหรือกลุ่มคำที่นำมาซ้อนกันนั้นมีสาเหตุมาจากความหมายซึ่งเหมือนกัน คล้ายคลึงกันหรือตรงข้ามกัน โดยไม่คำนึงว่าลักษณะของคำ จำนวนพยางค์ ที่มาของคำ ระดับของคำที่นำมาซ้อนกันแตกต่างกันหรือไม่ การซ้อนคำดังกล่าวบางกรณีทำให้เกิดคำซ้อนซึ่งจะมีความหมาย 3 ประเภท คือ ความหมายเป็นความหมายเดียว ความหมายเพิ่มจากความหมายเดิมของหน่วยแต่ละหน่วย และความหมายเป็นความหมายรวม ผลการสำรวจทัศนคติของคนไทย 80 คน (อาจารย์มหาวิทยาลัย 40 คน และนิสิต 40 คน) ต่อการซ้อนคำ ปรากฎว่าร้อยละ 77.5 เห็นว่า ข้อความภาษาไทยที่มีการซ้อนคำไพเราะสละสลวยกว่าข้อความที่ไม่มีการซ้อนคำ ข้อสังเกตประการหนึ่งที่พบคือ การซ้อนคำซึ่งตั้งแต่เดิมเป็นการซ้อนคำหรือกลุ่มคำธรรมดา ได้พัฒนาเป็นการซ้อนสลับและการซ้อนซ้ำนอกจากนั้นเรามักพบลักษณะคำที่มีการซ้อนคำในข้อความที่เป็นพรรณนาโวหารและเทศนาโวหารด้วย
