ปัญหาที่เกิดจากการแบ่งแยกอำนาจหน้าที่ในการจัดทำบริการสาธารณะระหว่างรัฐกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นตามกฎหมายว่าด้วยการกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ศึกษาถึงการกำหนดขอบเขตของอำนาจและหน้าที่ในการจัดทำบริการสาธารณะระหว่างรัฐกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นด้วยกันเองตามพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 ซึ่งตราขึ้นเพื่ออนุวัติการให้เป็นไปตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 หมวด 9 ว่าด้วยการปกครองส่วนท้องถิ่น จากการศึกษาพบว่า พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 ไม่ได้กำหนดหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนในการแบ่งแยกอำนาจและหน้าที่ ในการจัดทำบริการสาธารณะระหว่างรัฐกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นด้วยกันเอง ประกอบกับกฎหมายฉบับนี้มิได้มีสถานะเป็นกฎหมายพิเศษ ทำให้ไม่สามารถยกเลิกบทบัญญัติในกฎหมายอื่นที่ขัดหรือแย้งกันได้ อีกทั้งคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นก็ไม่สามารถบังคับใช้กฎหมายเพื่อถ่ายโอนภารกิจให้บรรลุเป้าหมายตามที่กำหนดในแผนปฏิบัติการกำหนดขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น วิทยานิพนธ์ฉบับนี้จึงเสนอแนวทางในการแก้ไขบทบัญญัติในพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 ให้มีความชัดเจนมากขึ้น โดยผู้เขียนมีข้อเสนอแนะว่า ควรมีการกำหนดหลักการทั่วไปเกี่ยวกับประเภทของบริการสาธารณะและขอบเขตของอำนาจและหน้าที่ของรัฐและขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ตลอดจนหลักเกณฑ์ในการพิจารณาเพื่อการถ่ายโอนภารกิจ และควรมีการปรับปรุงโครงสร้างของคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อให้สามารถบังคับใช้กฎหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยกำหนดให้คำสั่งและมติของคณะกรรมการมีสภาพบังคับต่อส่วนราชการและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ ให้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการขึ้นอีกคณะหนึ่งเพื่อทำหน้าที่วินิจฉัยชี้ขาดปัญหาและข้อพิพาทเกี่ยวกับขอบเขตของอำนาจและหน้าที่ในการจัดทำบริการสาธารณะของรัฐและขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นก่อนมีการนำคดีฟ้องสู่ศาลปกครอง