ความมั่นคงและสมรรถนะทางการเมืองของประเทศสมาชิกใหม่ของอาเซียน : ศึกษากรณีเวียดนาม กัมพูชา ลาว และพม่า

Abstract

ศึกษาสมรรถภาพของประเทศสมาชิกใหม่ของอาเซียนทั้ง 4 ประเทศคือ เวียดนาม พม่า ลาว และกัมพูชา โดยมองว่า รัฐมีสมรรถภาพในการรับมือกับปัญหาความมั่นคงของประเทศมากน้อยเพียงใด การมองปัญหาความมั่นคงนั้นจะมองทั้งในสองมิติ คือ มิติความมั่นคงแบบดั้งเดิม คือ ความมั่นคงในมุมมองของรัฐและภาคประชาสังคม ส่วนมิติความมั่นคงอีกแบบหนึ่งนั้น คือ ความมั่นคงที่ไม่ใช่แบบจารีตประเพณี หรือในความหมายทั่วไปคือ ความมั่นคงแบบอื่นๆ ที่ไม่ใช่ปัญหาของรัฐ หากแต่เป็นปัญหาของประชาชน หรือความมั่นคงมนุษย์ งานวิจัยชิ้นนี้พบว่า ประเทศสมาชิกใหม่มีสมรรถนะในการจัดการกับความมั่นคงแบบดั้งเดิมได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะพม่า พบว่ารัฐได้เพิ่มความเข้มแข็งในด้านทหารเพื่อจัดการกับภัยคุกคามของรัฐได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่ง ในขณะที่การบริหารจัดการในส่วนของความมั่นคงของมนุษย์กลับไม่สู้ประสบความสำเร็จเท่าใดนัก ในส่วนของเวียดนาม กัมพูชาและลาว ซึ่งเป็นประเทศสังคมนิยม สมรรถภาพในการจัดการเรื่องความมั่นคงแห่งรัฐมีประสิทธิภาพสูง หากแต่เมื่อเปรียบเทียบกับการจัดการกับความมั่นคงของมนุษย์แล้ว ยังคงมีพื้นที่ให้ปรับปรุงอีกมากมาย งานวิจัยนี้ไม่ได้มองจากมุมของอาเซียนในฐานะที่เป็นองค์กรแต่อย่างไร หากเน้นการศึกษาว่า การเข้าเป็นสมาชิกใหม่ของอาเซียนจะช่วยทำให้สมรรถภาพของรัฐทั้ง 4 เข้มแข็งขึ้นมากน้อยประการใด และจะมีสมรรถภาพในการจัดการกับความมั่นคงได้มีประสิทธิภาพเพียงใด พบว่า การเข้าเป็นสมาชิกของอาเซียนสามารถช่วยเสริมประสิทธิภาพในการรับมือและจัดการกับปัญหาความมั่นคงของมนุษย์ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น เนื่องเพราะกลไกต่างๆ ของอาเซียนมีส่วนในการเอื้ออำนวยและให้ความร่วมมือ หากแต่ในเรื่องของความมั่นคงของรัฐนั้น ประเทศทั้ง 4 ล้วนมีสมรรถภาพที่มีประสิทธิภาพมั่นคงอยู่แล้ว โดยไม่ต้องอาศัยความช่วยเหลือจากอาเซียนแต่ประการใด