Abstract:
โดพามีน (DA) เป็นสารสื่อประสาทมีบทบาทสำคัญในการสร้างความสุข แรงบันดาลใจและความทรงจำ การส่งสัญญาณประสาทโดพามีนจะสิน้ สุดโดยการดูดหรือดูดกลับเข้าเซลล์โดยรอบ ของไซแนปส์โดยผ่านตัวขนส่งโดพามีน (hDAT) โรคซึมเศร้า (MDD) เป็นโรคทางจิตเวชที่เป็นปัญหาสำคัญของระบบสาธารณสุขโลกที่ทวีความรุนแรงขึน้ เรื่อยๆในแต่ละปี การลดลงของ DA ใน ไซแนปส์ก่อให้เกิดภาวะอารมณ์ไม่ดีและไม่มีความสุขซึ่งเป็นอาการหลักของโรคซึมเศร้า การศึกษานี้ แบ่งออกเป็นสามส่วนหลักคือส่วนแรกเกี่ยวกับการทดสอบหา DNA methylation บริเวณ CpG dinucleotide ที่ตำแหน่ง -942 ของยีน hDAT ด้วยวิธี Methylation-sensitive isoschizomers โดย เปรียบเทียบการมี DNA methylation และการแสดงออกของยีน hDAT ในเซลล์เพาะเลีย้ งเจ็ดชนิด ส่วนที่สองคือการศึกษาความสัมพันธ์ของความหลากหลายทางพันธุกรรมที่ตำแหน่ง rs2652511 และ 63bp-VNTR ในบริเวณ Promoter และ Intron 3 ของยีน hDAT ในกลุ่มผู้ป่ วยโรคซึมเศร้าใน ประชากรไทยโดยประกอบด้วยผู้ป่วย 173 ราย (44.5+12.99 ปี ) และกลุ่มควบคุม 187 ราย (42.1+9.89 ปี) และส่วนที่สามเป็นการศึกษาหน้าที่ของ hDAT promoter (-962/+41) กับยาDexamethasone ในเซลล์เพาะเลีย้ ง (SH-SY5Y, HeLa และ HaCaT) โดยใช้เทคนิค Reporter gene assay และ RT-PCR คณะผู้วิจัย ไม่พบความสัมพันธ์ระหว่างการเกิด DNA methylation และการแสดงออกของยีน hDAT ในเซลล์เพาะเลีย้ งต่างๆ เนื่องจากไม่มีการเกิด DNA methylation ที่CpG บริเวณ -942 ส่วนผลการศึกษาความสัมพันธ์นัน้ ไม่พบความสัมพันธ์ระหว่างความหลากหลายทางพันธุกรรมของยีน hDAT กับโรคซึมเศร้าทัง้ ในรูปแบบความถี่อัลลีล การกระจายตัวจีโนไทป์ และ Haplotype สำหรับการทดสอบหน้าที่ของ hDAT promoter นัน้ พบว่า Dexamethasone สามารถเปลี่ยนแปลงการแสดงออกของ Reporter gene อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยมีการเพิ่มขึน้ ของการแสดงออกเมื่อให้ 10-4 M Dexamethasone ในเซลล์ SH-SY5Y (p <0.01) และ HaCaT (p < 0.01) ส่วนที่ความเข้มข้น 10-8 M นัน้ กดการแสดงออกของ Reporter gene ในเซลล์ SH-SY5Y อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05)
