การควบคุมการแสดงออกของยีนตัวขนส่งโดพามีนโดยกลไกระดับเหนือพันธุกรรมและพันธุกรรม

รชตวรรธ บุญมาเลิศ

dc.contributor.advisor	เทวิน เทนคำเนาว์
dc.contributor.author	รชตวรรธ บุญมาเลิศ
dc.contributor.other	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. คณะสหเวชศาสตร์
dc.date.accessioned	2011-09-25T06:33:40Z
dc.date.available	2011-09-25T06:33:40Z
dc.date.issued	2552
dc.identifier.uri	http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/15973
dc.description	วิทยานิพนธ์ (วท.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2552	en
dc.description.abstract	โดพามีน (DA) เป็นสารสื่อประสาทมีบทบาทสำคัญในการสร้างความสุข แรงบันดาลใจและความทรงจำ การส่งสัญญาณประสาทโดพามีนจะสิน้ สุดโดยการดูดหรือดูดกลับเข้าเซลล์โดยรอบ ของไซแนปส์โดยผ่านตัวขนส่งโดพามีน (hDAT) โรคซึมเศร้า (MDD) เป็นโรคทางจิตเวชที่เป็นปัญหาสำคัญของระบบสาธารณสุขโลกที่ทวีความรุนแรงขึน้ เรื่อยๆในแต่ละปี การลดลงของ DA ใน ไซแนปส์ก่อให้เกิดภาวะอารมณ์ไม่ดีและไม่มีความสุขซึ่งเป็นอาการหลักของโรคซึมเศร้า การศึกษานี้ แบ่งออกเป็นสามส่วนหลักคือส่วนแรกเกี่ยวกับการทดสอบหา DNA methylation บริเวณ CpG dinucleotide ที่ตำแหน่ง -942 ของยีน hDAT ด้วยวิธี Methylation-sensitive isoschizomers โดย เปรียบเทียบการมี DNA methylation และการแสดงออกของยีน hDAT ในเซลล์เพาะเลีย้ งเจ็ดชนิด ส่วนที่สองคือการศึกษาความสัมพันธ์ของความหลากหลายทางพันธุกรรมที่ตำแหน่ง rs2652511 และ 63bp-VNTR ในบริเวณ Promoter และ Intron 3 ของยีน hDAT ในกลุ่มผู้ป่ วยโรคซึมเศร้าใน ประชากรไทยโดยประกอบด้วยผู้ป่วย 173 ราย (44.5+12.99 ปี ) และกลุ่มควบคุม 187 ราย (42.1+9.89 ปี) และส่วนที่สามเป็นการศึกษาหน้าที่ของ hDAT promoter (-962/+41) กับยาDexamethasone ในเซลล์เพาะเลีย้ ง (SH-SY5Y, HeLa และ HaCaT) โดยใช้เทคนิค Reporter gene assay และ RT-PCR คณะผู้วิจัย ไม่พบความสัมพันธ์ระหว่างการเกิด DNA methylation และการแสดงออกของยีน hDAT ในเซลล์เพาะเลีย้ งต่างๆ เนื่องจากไม่มีการเกิด DNA methylation ที่CpG บริเวณ -942 ส่วนผลการศึกษาความสัมพันธ์นัน้ ไม่พบความสัมพันธ์ระหว่างความหลากหลายทางพันธุกรรมของยีน hDAT กับโรคซึมเศร้าทัง้ ในรูปแบบความถี่อัลลีล การกระจายตัวจีโนไทป์ และ Haplotype สำหรับการทดสอบหน้าที่ของ hDAT promoter นัน้ พบว่า Dexamethasone สามารถเปลี่ยนแปลงการแสดงออกของ Reporter gene อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยมีการเพิ่มขึน้ ของการแสดงออกเมื่อให้ 10-4 M Dexamethasone ในเซลล์ SH-SY5Y (p <0.01) และ HaCaT (p < 0.01) ส่วนที่ความเข้มข้น 10-8 M นัน้ กดการแสดงออกของ Reporter gene ในเซลล์ SH-SY5Y อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05)	en
dc.description.abstractalternative	Dopamine (DA), a neurotransmitter, plays a key role in pleasure creation, reinforcement, rewarding, attention and cognition. DA neurotransmission is ended by reuptake or uptake to surrounding cells via human dopamine transporter (hDAT). Major depressive disorder (MDD) leads to an increase in a global public health problem nowadays. Shortage of DA in dopaminergic synaptic cleft results in low mood and anhedonia in MDD patients. hDAT is one of the factors regulating the DA elimination from the synaptic cleft. This study was divided into three parts: 1) study of pattern CpG DNA methylation for hDAT promoter at the position -942 in 7 human cell lines using the technique called methylation-sensitive isoschizomers, 2) case-control association study of two polymorphisms (rs2652511 and 63bp-VNTR of the hDAT promoter and intron 3, respectively) and MDD in Thai unrelated patients (44.5+12.99 years; n = 173) and healthy controls (42.1+9.89 years; n = 187), and 3) functional study of the hDAT promoter (-962/+41) and dexamethasone in cellular model (SH-SY5Y, HeLa and HaCaT) using reporter gene assay and RT-PCR. We found no DNA methylation at the position -942, suggesting no association between this CpG nucleotide and the expression of hDAT. For association study, no differences in allele frequencies, genotype distributions and haplotypes between case and control groups were observed. In the functional analysis, dexamethasone altered the hDAT promoter activity as this drug at concentration 10-4 M significantly increased the activity in HaCaT (p < 0.01) and SH-SY5Y (p < 0.01); but, at 10-8 M, it significantly suppressed the activity in SH-SY5Y (p < 0.05).	en
dc.format.extent	1773847 bytes
dc.format.mimetype	application/pdf
dc.language.iso	th	es
dc.publisher	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย	en
dc.relation.uri	http://doi.org/10.14457/CU.the.2009.88
dc.rights	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย	en
dc.subject	พันธุกรรม	en
dc.subject	การแสดงออกของยีน	en
dc.subject	พันธุศาสตร์	en
dc.subject	โดปามีน	en
dc.subject	ความซึมเศร้า	en
dc.title	การควบคุมการแสดงออกของยีนตัวขนส่งโดพามีนโดยกลไกระดับเหนือพันธุกรรมและพันธุกรรม	en
dc.title.alternative	Regulation of the dopamine transporter expression by genetic and epigenetic mechanisms	en
dc.type	Thesis	es
dc.degree.name	วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต	es
dc.degree.level	ปริญญาโท	es
dc.degree.discipline	ชีวเคมีคลินิกและอณูทางการแพทย์	es
dc.degree.grantor	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย	en
dc.email.advisor	tewin.t@chula.ac.th
dc.identifier.DOI	10.14457/CU.the.2009.88