Abstract:
ศึกษาพระราชบัญญัติคุ้มครองพยานในคดีอาญา พ.ศ.2546 และระเบียบที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครองพยาน เช่น ระเบียบกรมสอบสวนคดีพิเศษว่าด้วยการให้ความคุ้มครองแก่พยานในคดีอาญา พ.ศ.2547 ระเบียบสำนักงานตำรวจแห่งชาติว่าด้วยการกำหนดแนวทางปฏิบัติการคุ้มครองพยานในคดีอาญา พ.ศ.2548 ระเบียบสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติดว่าด้วยการให้ความคุ้มครองแก่พยานในคดียาเสพติด พ.ศ.2547 โดยเทียบเคียงกับกฎหมายคุ้มครองพยานของต่างประเทศ และจากการศึกษาพบว่าการดำเนินการคุ้มครองพยานเพื่อให้พยานได้รับความปลอดภัยตามมาตรการต่างๆ ทั้งมาตรการทั่วไปและมาตรการพิเศษนั้นยังไม่ได้ประสิทธิภาพเท่าที่ควร เนื่องจากยังติดขัดอุปสรรคบางประการอันเป็นกรณีจำเป็นเร่งด่วน เช่น ปัญหาในเรื่องความยินยอมของพยาน ปัญหาเรื่องการบังคับใช้ที่ไม่สมบูรณ์ของมาตรการพิเศษในเรื่องวิธีการเปลี่ยนชื่อตัว ชื่อสกุล และหลักฐานทางทะเบียนที่ต้องผ่านการดำเนินการตามกฎหมายหลายฉบับ ทำให้เกิดความล่าช้าและส่งผลกระทบต่อการรักษาความลับ ปัญหาเรื่องกระบวนการพิจารณาในชั้นสอบสวนและการพิจารณาคดีในศาล ทำให้การคุ้มครองพยานไม่อาจสัมฤทธิ์ผลได้เท่าที่ควร เนื่องด้วยการขาดมาตรการฉุกเฉินในการที่จะหยิบยกมาตรการต่างๆในการคุ้มครองพยานมาใช้ ดังนั้นผู้เขียนเห็นควรนำมาตรการฉุกเฉินเข้ามาดำเนินการคุ้มครองพยาน โดยการให้เจ้าหน้าที่สามารถที่จะดำเนินการโดยลดขั้นตอนของกฎหมายลง และการกระทำของเจ้าหน้าที่ย่อมเป็นการกระทำที่ชอบด้วยกฎหมาย ไม่มีความรับผิดทั้งทางแพ่งและทางอาญาแต่อย่างใด การขอให้ศาลสั่งอนุญาตให้มีการปกปิดชื่อ ชื่อสกุล ของพยานในชั้นสอบสวนและในชั้นการพิจารณาคดีในศาล รวมทั้งการยื่นบัญชีระบุพยานโดยใช้ข้อมูลที่ได้รับการเปลี่ยนชื่อตัว ชื่อสกุลแล้วควบคู่ไปกับการสืบพยานล่วงหน้าเข้ามาดำเนินการกับกรณีที่มีความจำเป็นต้องคุ้มครองพยานเป็นการฉุกเฉินเร่งด่วน เพื่อให้การคุ้มครองพยานสัมฤทธิ์ผลอย่างแท้จริง
