มาตรการป้องกันการหลีกเลี่ยงภาษีอากรโดยการจัดตั้งเป็นห้างหุ้นส่วนสามัญหรือคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคล

Abstract

ศึกษาแนวความคิดและเจตนารมณ์ของกฎหมายภาษีอากรเกี่ยวกับการกำหนดให้มีหน่วยภาษีในชื่อห้างหุ้นส่วนสามัญหรือคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคลมีหน้าที่เสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ตลอดจนความแตกต่างกันของห้างหุ้นส่วนสามัญและคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคลที่บัญญัติไว้ในประมวลรัษฎากร สภาพปัญหาการบังคับใช้กฎหมายและมาตรการต่างๆในการบริหารจัดเก็บภาษีอากรให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ของกฎหมาย จากการศึกษาพบว่าการที่ประมวลรัษฎากรกำหนดให้มีหน่วยภาษีห้างหุ้นส่วนสามัญหรือคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคล มักจะถูกผู้เสียภาษีบิดเบือนเจตนารมณ์ของกฎหมายเพื่อแสวงหาผลประโยชน์จากบทบัญญัติดังกล่าว โดยวิธีการกระจายเงินได้ของตนและของกลุ่มบุคคลไปยังหน่วยภาษีในชื่อห้างหุ้นส่วนสามัญและคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคล เพื่อให้มีภาระภาษีต่ำลงอันนำไปสู่การกระทำที่เป็นการหลีกเลี่ยงภาษีอากรทำให้รัฐขาดรายได้ยิ่งไปกว่านั้นในทางปฏิบัติของเจ้าหน้าที่ฝ่ายบริหารจัดเก็บภาษีอากรยังขาดมาตรการควบคุมและบางมาตรการยังไม่เหมาะสม จึงควรศึกษาเพื่อกำหนดขอบเขตความหมาย ลักษณะของห้างหุ้นส่วนสามัญหรือคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคลให้ชัดเจนและควรมีมาตรการป้องกันการหลีกเลี่ยงภาษีอากร ดังนี้ ก) ประมวลรัษฎากรควรให้อำนาจอธิบดีในการกำหนดหลักเกณฑ์ เงื่อนไขการจัดตั้งห้างหุ้นส่วนสามัญหรือคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคล โดยควรแก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 39 เป็น "อนึ่งการจัดตั้งห้างหุ้นส่วนสามัญหรือคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคล ต้องเป็นการรวมกลุ่มโดยมีเจตนาดำเนินกิจการร่วมกันทั้งนี้ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่อธิบดีกำหนด" ข) ควรแยกหน่วยภาษีระหว่างห้างหุ้นส่วนสามัญกับคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคลเพื่อให้เสียภาษีเงินได้ต่างกัน โดยกำหนดคำนิยามของคำว่า "คณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคล" ให้หมายถึงเฉพาะกิจการหรือการดำเนินกิจการที่ไม่ได้มุ่งค้าหรือหากำไรแต่เพื่อประโยชน์สาธารณะหรือเพื่อการกุศล โดยกำหนดเพิ่มไว้ในมาตรา 39 ค) ควรแก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 47(6) เป็น "ในกรณีผู้มีเงินได้เป็นห้างหุ้นส่วนสามัญหรือ คณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคล ให้หักลดหย่อนสำหรับผู้เป็นหุ้นส่วนหรือบุคคลในคณะบุคคลซึ่งอยู่ในประเทศไทยได้คนละ 30,000 บาท แต่รวมกันต้องไม่เกิน 60,000 บาท เว้นแต่ผู้เป็นหุ้นส่วนหรือบุคคลในคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคลได้ใช้สิทธิตาม (1)(ก) แล้วจะใช้สิทธิลดหย่อนอีกไม่ได้" ง) ควรให้เลขประจำตัวผู้เสียภาษีอากรของห้างหุ้นส่วนสามัญกับคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคล แตกต่างกัน จ) ควรยกเว้นภาษีหรือเก็บภาษีในอัตราคงที่เฉพาะหน่วยภาษีในชื่อคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคล ฉ) ควรบังคับใช้กฎหมายในส่วนที่เกี่ยวกับความผิดทางอาญาอย่างจริงจัง ช) ควรมีมาตรการส่งเสริมการเสียภาษีอากร