Abstract:
โรคกระดูกสันหลังส่วนเอวเสื่อมเป็นโรคที่เกิดจากการเสื่อมอย่างเรื้อรังของกระดูกสันหลังส่วนเอว สาเหตุส่วนหนึ่งเกิดจากการหนาตัวของ ligamentum flavum ซึ่งมีองค์ประกอบเป็นเซลล์ไฟโบรบลาส (fibroblastic cells) ที่สามารถแบ่งตัวได้โดยการควบคุมของยีน basic fibroblast growth factor (bFGF) ดังนั้นการวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ และเปรียบเทียบความแตกต่างของการแสดงออกของยีนและโปรตีน bFGF ในชิ้นเนื้อ ligamentum flavum ที่มีการหนาตัวในผู้ป่วยโรคกระดูกสันหลังส่วนเอวเสื่อมในระดับกระดูกสันหลังที่เกิดพยาธิสภาพ และ ligamentum flavum ที่ปกติในระดับกระดูกสันหลังที่ไม่เกิดพยาธิสภาพ จำนวน 19 ราย โดยวิเคราะห์การแสดงออกของยีน bFGF ด้วยวิธี real time reverse transcriptase-polymerase chain reaction (real time RT-PCR) และวิเคราะห์ปริมาณโปรตีน bFGF ด้วยวิธี enzyme linked immunosorbent assay (ELISA) และนำผลที่ได้ไปวิเคราะห์ความสัมพันธ์กับอายุ นอกจากนี้ยังเปรียบเทียบความแตกต่างของการแสดงออกของยีนระหว่างเพศชายและหญิง
จากผลการศึกษาพบว่า กลุ่มชิ้นเนื้อที่เกิดพยาธิสภาพมีการแสดงออกของยีน และมีปริมาณโปรตีน bFGF มากกว่าชิ้นเนื้อกลุ่มที่ไม่เกิดพยาธิสภาพอย่างมีนัยส าคัญทางสถิติ (P<0.01) แต่ไม่พบความแตกต่างของการแสดงออกของยีน bFGF ระหว่างเพศชายและหญิง (P>0.05) นอกจากนี้พบว่าการแสดงออกของยีนและโปรตีน bFGF ในกลุ่มชิ้นเนื้อที่เกิดพยาธิสภาพมีความสัมพันธ์กับอายุผู้ป่วยอย่างมีนัยส าคัญทางสถิติ (r = 0.46 และ 0.63 ตามล าดับ, P<0.05) ในขณะที่ในกลุ่มชิ้นเนื้อที่ไม่เกิดพยาธิสภาพ พบว่าการแสดงออกของยีนมีความสัมพันธ์กับอายุเล็กน้อย แต่ไม่มีนัยส าคัญทางสถิติ (r= 0.35, P>0.05) ในขณะที่การแสดงออกของโปรตีนไม่มีความสัมพันธ์กับอายุและไม่มีนัยส าคัญทางสถิติ (r = 0.07, P>0.05) จากผลการศึกษาดังกล่าวชี้ให้เห็นว่ายีน bFGF อาจจะมีความสัมพันธ์กับกระบวนการเสื่อมของ ligamentum flavum ในโรคกระดูกสันหลังส่วนเอวเสื่อม
