การศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความรู้สึกร้อน หนาวของมนุษย์ภายในห้องสปา

Abstract

การควบคุมภาวะน่าสบายในสปาเป็นเรื่องสำคัญมากสำหรับธุรกิจสปา โดยทั่วไปแล้วธุรกิจแบบนี้เป็นที่ต้องการให้คนรู้สึกสบายทั้งผู้ให้บริการและผู้รับบริการ จากการศึกษาสปาหลายๆ แห่งพบว่า สปาจำนวนมากเน้นการควบคุมเฉพาะอุณหภูมิเพียงอย่างเดียว โดยคาดหวังว่าเมื่อตั้งอุณหภูมิที่เหมาะสมแล้วทุกคนจะรู้สึกสบาย แต่ในความเป็นจริงความรู้สึกสบายมิได้เกิดจากการควบคุมอุณหภูมิเพียงอย่างเดียว แต่เกิดจากการควบคุมตัวแปรอื่นๆ อีกหลายตัวแปร ได้แก่ ความชื้นสัมพัทธ์ อุณหภูมิเฉลี่ยของพื้นผิวโดยรอบ (MRT) ความเร็วลม กิจกรรม และการสวมใส่เสื้อผ้าของมนุษย์อีกด้วย ทั้ง 6 ตัวแปรเป็นปัจจัยที่มีผลโดยตรงต่อการควบคุมสภาวะน่าสบายในสปา ด้วยปัญหาดังกล่าวข้างต้นวัตถุประสงค์งานวิจัยนี้เพื่อค้นหาแนวทางที่ทำให้รู้สึกสบายภายใต้อุณหภูมิเดียวกันคือ 25 องศาเซลเซียส และความชื้นสัมพัทธ์ 50% โดยชดเชยความรู้สึกร้อน-หนาวของด้วยตัวแปรอื่น ตัวแปรที่เหมาะสมและมีศักยภาพสามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้โดยง่ายในธุรกิจสปา คือความเร็วลมและอุณหภูมิผิวเฉลี่ยโดยรอบ งานวิจัยเลือกสปากรณีศึกษา 3 แห่ง ได้แก่ Pana spa, Health land spa และ Zensala spa เพื่อตรวจสอบตัวแปรดังกล่าว และการสร้างสปาต้นแบบ โดยการควบคุมตัวแปรอื่นๆ ให้คงที่ ผลวิจัยพบว่า การนวดไทยเมื่อตั้งอุณหภูมิที่ 25 องศาเซลเซียส ความชื้นสัมพัทธ์ 50% ผู้ให้และผู้รับบริการมีค่า Clo-value 0.5 การใช้ความเร็วลมระหว่าง 200-300 fpm เฉพาะผู้ให้บริการ ทำให้ผู้ให้บริการรู้สึกสบายแม้จะมีกิจกรรม (MET) สูงกว่า ขณะที่ผู้รับบริการรู้สึกสบาย กรณีห้องนวดน้ำมันตั้งอุณหภูมิที่ 25 องศาเซลเซียส ความชื้นสัมพัทธ์ 50% ผู้ให้บริการมี Clo-value 0.5 ต้องใช้ความเร็วลมระหว่าง 200-300 fpm เพื่อชดเชยกิจกรรม (MET) ที่เพิ่มขึ้น ผู้รับบริการมีค่า Clo-value 0.15 จึงมีความรู้สึกเสมือนเย็นลงกว่าปกติ แต่การชดเชยได้จากการนวดน้ำมันซึ่งเกิดความร้อนที่ผิวหนัง และน้ำมันยังช่วยลดการระเหยของน้ำที่ผิวหนังของผู้รับบริการ ดังนั้นผู้รับบริการนวดน้ำมันจึงมีความรู้สึกสบายแม้ Clo-value เพียง 0.15 เท่านั้น