Abstract:
สิทธิของผู้รับจำนองเหนืออสังหาริมทรัพย์ที่ถูกเวนคืนนั้น หากพิจารณาจากบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2530 มาตรา 29 จะพบว่ากล่าวไว้เพียงสิทธิในการขอรับชำระหนี้ หรือขอรับชดใช้จากเงินค่าทดแทนสำหรับอสังหาริมทรัพย์ที่ถูกเวนคืนเท่านั้น เมื่อได้พิจารณาถึงสิทธิของผู้รับจำนองตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์แล้วมาตรา 702 กำหนดให้สิทธิจำนองเป็นทรัพยสิทธิที่ติดตามไปกับอสังหาริมทรัพย์นั้น ไม่ว่าจะได้มีการโอนกรรมสิทธิ์ไปยังบุคคลอื่นด้วยวิธีการใดก็ตาม ผู้รับโอนต้องรับเอาจำนองติดมากับอสังหาริมทรัพย์นั้นด้วยจนกว่าจะได้มีการไถ่ถอนจำนอง และหากมีการบังคับจำนองเจ้าหนี้ผู้รับจำนองจะได้รับชำระหนี้จากอสังหาริมทรัพย์ที่จำนองนั้นก่อนเจ้าหนี้สามัญ แต่โดยผลของการตราพระราชบัญญัติเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ส่งผลให้สิทธิจำนองสิ้นสุดลง โดยผู้รับจำนองไม่สามารถใช้สิทธิในฐานะเจ้าหนี้มีประกันเหนืออสังหาริมทรัพย์นั้นได้ดังเดิม คงมีเพียงสิทธิในการขอรับชำระหนี้หรือขอรับชดใช้จากเงินค่าทดแทนเท่านั้น บทบัญญัติของพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2530 มาตรา 29 จึงไม่อาจคุ้มครองสิทธิของเจ้าหนี้ผู้รับจำนองได้อย่างเพียงพอในลักษณะที่เทียบเท่า หรือใกล้เคียงกับสิทธิที่ผู้รับจำนองมีอยู่ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ จากการศึกษาวิจัย ผู้เขียนเสนอว่าควรให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติของพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2530 โดยให้สิทธิแก่ผู้รับจำนองทั้งในเรื่องการต่อรองราคาหรือจำนวนเงินค่าทดแทนอสังหาริมทรัพย์ที่ถูกเวนคืน การอุทธรณ์ต่อรัฐมนตรีผู้รักษาการฯ และการฟ้องคดีต่อศาลกรณีที่ไม่พอใจในจำนวนค่าทดแทนที่ได้รับ จะเป็นการคุ้มครองสิทธิของผู้รับจำนองให้ได้รับความเสียหายน้อยที่สุดจากการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์
