สารอัลสิโลพาธิคจากวัชพืชไทย : รายงานวิจัย

Abstract

ในการเสาะหาสารอัลลิโลพาธิคจากวัชพืชไทย และพืชเศรษฐกิจ พบว่าสิ่งสกัดจากหญ้าค้อนกลอง และต้นงา แสดงฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญเติบโตของต้นข้าว จึงทำการสกัดแยกและใช้การทดสอบฤทธิ์การยับยั้งการเจริญเติบโตของต้นข้าวในการติดตามหาสารอัลลิโลพาธิค จากต้นงาและหย้าค้อนกลอง จากการแยกสิ่งสกัดของ ต้นงาด้วยเฮกเซน และคลอโรฟอร์มโดยวิธีคอลัมน์โครมาโทกราฟี พบสาร 7 ชนิด ได้แก่ของผสมไฮโดรคาร์บอนโซ่ตรง (C₂₉-C₃₄), ของผสเอสเทอร์โซ่ตรง (C₂₈-C₃₄), ของผสมแอลกอฮอล์โซ่ตรง (C₂₈-C₃₄), ของผสมของ campesterol, B-sitosterol และ stigmasterol, sesamin, สารประกอบประเภทเอสเทอร์ของไตรเทอร์ฟีนอยด์ และของผสมกรดโซ่ตรง (C₁₂-C₂₄) นอกจากนี้การแยกสิ่งสกัดด้วยเมทานอล ยังพบสารอีก 3 ชนิด ได้ก่สารประกอบประเภท acetate lactone, sesamolin และสารประกอบประเภท flavone, พบว่า sesamolin ที่ความเข้มข้น 0.005 กรัม : เซลลูโลส 1.5 กรัม แสดงฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของต้นข้าวมากที่สุด โดยจะยับยั้งในส่วนราก 100% และกาบใบ 82.78% ตามลำดับ รองลงมาคือ sesamin โดยพบว่าที่ความเข้มข้น 0.010 จะยับยั้งทั้งรากและกาบใบ 100% , ของผสของสเตอรอยด์ที่ความเข้มข้น 0.005 จะยับยั้งรากและกาบใบ 100% ของผสมของสเตอรอยด์ที่ความเข้มข้น 0.005 จะยับยั้งราก 100% และกาบใบ 38.02%, ของผสมกรดโซ่ตรงที่เข้มข้น 0.005 จะยับยั้งราก 95.08% และกาบใบ 90.50% และของผสมเอสเทอร์โซ่ตรง ที่ความเข้มข้น 0.005 จะยับยั้งราก 83.61% และกาบใบ 74.79 ตามลำดับ สำหรับหญ้าค้อนกลองสามารถแยกสารจากสิ่งสกัดเฮกเซนได้ 7 ชนิด คือ ของผสมของไฮโครคาร์บอนโซ่รอง (C₂₆-C₃₄), ของผสมของเอสเทอร์โซ่ตรง, ของผสมของแอลกอฮอล์โซ่ตรง (C₂₃, C₂₅, C₂₇, C₃0 C₃₃), สารประกอบไตรเทอร์ฟีนอยด์ (friedelan-3B-ol), ของผสมของแอลกอฮอล์โซ่ตรง (C₂₆, C₂₇, C₂₉ C₃0 C₃₃), สารประกอบสเตอรรอยด์ (stigmasterol) และของผสมของกรดอินทรีย์โซ่าตรง (C₁₉-C₂₅) จากการยกสิ่งสกดัคลอโรฟอร์ม สามารถแยกสารได้ 3 ชนิดคือ สารประกอบสเตอรอยด์ไกลโคไซด์ (stigmasteryl-3-0-B-D-glucopyranoside) และสารประกอบ เฟลโวนอยด์ 2 ชนิด 2-(3,4-dihydroxyphenyl)-5hydroxy-3,6,7-trimethoxy-4H-1-benzopyran-4-one และ 2-(3-methoxy-4-hydroxyphenyl)-5,6-dihydroxy-3,7-dimethoxy-4-H-1-benzopyran-4-one นอกจากนี้ในการแยกสิ่งสกัดเอทิลแอซิเตตและบิวทานอลยังพบสารประกอบเฟลโวนอยด์อีกหนึ่งชนิดคือ 2-(3,4-dihydroxy-phenyl)-5,6-dihydroxy-3,7-dimethoxy-4H-1-benzopyran-4-one จากสารทั้งหมดที่ยกได้ พบว่าของผสมของกรดอินทรีย์โซ่ตรงเป็นสารเพียงเชนิดเดียวที่แสดงฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของต้นข้าวในส่วนรากและกาบใบ ที่ความเข้มข้น 0.005 กรัม : เซลลูโลส 1.5 กรัม สามารถยับยั้งการงอกของรากและกาบใบได้ 97.70% และ 98.77% ตามลำดับ