Abstract:
การติดเชื้อและการระบาดของเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ทำให้เกิดความตื่นตระหนก และส่งผลกระทบทางด้านสาธารณสุขของประชากรในหลายประเทศทั่วโลก การป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสและการดูแลรักษาผู้ป่วยติดเชื้อจึงมีความสำคัญ ด้วยเหตุนี้จึงจำเป็นต้องมีเทคนิคการตรวจวินิจฉัยที่ถูกต้อง รวดเร็วและแม่นยำ ในงานวิจัยครั้งนี้มุ่งพัฒนาวิธีการตรวจวินิจฉัยและจัดจำแนกสายพันธุ์ระดับโมเลกุลของเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ต่างๆ ด้วยเทคนิค Multiplex RT-PCR ซึ่งเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพ เนื่องจากให้ผลรวดเร็ว แม่นยำ และมีความจำเพาะสูง ในการศึกษาได้แบ่งการพัฒนาออกเป็น 2 ระบบ คือ ระบบที่ใช้สำหรับตรวจวินิจฉัยการติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ ประกอบด้วยการตรวจหายีน GAPDH (491 bp) ยีน HA ของเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 H1N1 (368 bp), ยีน Matrix ของเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ชนิด A (125 bp) และ B (295 bp) ในส่วนของระบบที่ใช้สำหรับตรวจวินิจฉัยจำแนกสายพันธุ์ ประกอบด้วยการตรวจหายีน HA ของเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 H1N1 (210 bp) เชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลสายพันธุ์ H1N1 (362 bp) เชื้อไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลสายพันธุ์ H3N2 (183 bp) และเชื้อไข้หวัดนกสายพันธุ์ H5N1 (127 bp)
ผลที่ได้จากการทดสอบพบว่า วิธี multiplex RT-PCR ที่พัฒนาขึ้นมีความจำเพาะต่อการตรวจเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่สูงมาก เนื่องจากให้ผลลบต่อเชื้อไวรัสก่อโรคระบบทางเดินหายใจขนิดอื่น และเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์อื่นๆ (H2, H4, H6-H15) โดยมีความสามารถในการตรวจสอบอยู่ในช่วง 10⁴-10 copies/µL ขึ้นกับชนิดของยีนเป้าหมาย นอกจากนี้เมื่อเปรียบเทียบผลของวิธี Multiplex RT-PCR โดยใช้ Multiplex real-time RT-PCR เป็นวิธีอ้างอิง พบว่า Multiplex RT-PCR มีค่าความจำเพาะ ค่าความไว และค่าความแม่นยำเท่ากับ 100% 91% และ 95% ตามลำดับ ดังนั้นผลงานวิจัยนี้สรุปได้ว่า วิธี multiplex RT-PCR เป็นวิธีที่น่าเชื่อถือและยอมรับได้ทั้งในด้านความจำเพาะ ความไว ความถูกต้องแม่นยำ ราคาไม่แพง สามารถตรวจตัวอย่างได้ทีละปริมาณมากๆ ดังนั้น multiplex RT-PCR จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งเพื่อใช้ในห้องปฏิบัติการทั่วไปในการวินิจฉัยการติดเชื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้สามารถตรวจวินิจฉัยและจำแนกสายพันธุ์ของเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ได้อย่างรวดเร็ว เพื่อการป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อและการดูแลรักษาผู้ติดเชื้อได้อย่างทันท่วงที
