กระแสวัฒนธรรมจีนบาบ๋าในบริบทการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม : ศึกษาเฉพาะกรณี ถนนถลาง อำเภอเมือง จังหวัดภูเก็ต

Abstract

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยผู้วิจัยได้มุ่งเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง การวิจัยภาคสนามโดยการสังเกตการณ์ทั้งแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม การสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ โดยมีวัตถุประสงค์ของการวิจัย เพื่อศึกษาเกี่ยวกับวิถีชีวิต ความเป็นอยู่ของชาวไทยเชื้อสายจีนบาบ๋า ในบริบทของสังคมและวัฒนธรรมจังหวัดภูเก็ต และเพื่อศึกษาพัฒนาการและการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมของชาวไทยเชื้อสายจีนบาบ๋าจังหวัดภูเก็ต ที่เป็นมาจากกระแสการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในปัจจุบัน โดยได้ใช้กรอบแนวคิด แนวคิดวัฒนธรรม (Culture) แนวคิดการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม (Cultural change) แนวคิดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม (Cultural tourism) มาเป็นแนวทางในการศึกษาและวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า สภาพวิถีชีวิตของชาวไทยเชื้อสายจีนบาบ๋า ในชุมชนถนนถลางที่มีการ ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมเข้ามามีบทบาทกับการดำเนินชีวิตของคนในชุมชน มีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้น ทั้งจากภายนอกและภายในชุมชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกระแสของการท่องเที่ยว ที่ทำให้เกิดการแพร่กระจายทางวัฒนธรรมจากภายนอกเข้าสู่ชุมชน และการพัฒนาภายในชุมชนเอง ที่ปรับตัวรับมือให้เข้ากับกระแสการท่องเที่ยวที่เข้ามา ในส่วนของวัฒนธรรมประเพณีของชาวไทยเชื้อสายจีนบาบ๋า ยังคงมีอยู่อย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในเรื่องของวัฒนธรรมการไหว้เจ้า การเคารพบรรพบุรุษ ประเพณีการแต่งงาน โดยพิธีการบางอย่างมีการเปลี่ยนแปลงให้เข้ากับสภาพสังคมปัจจุบัน แต่ความหมายและคุณค่ายังคงเหมือนเดิม ในส่วนของวิถีชีวิตทั่วไป ประชากรในชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพค้าขาย โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ 1. กิจการที่รับช่วงต่อจากบรรพบุรุษ 2. เปลี่ยนกิจการเดิมหรือเปลี่ยนบ้านที่มีอยู่เดิมไปเพื่อการท่องเที่ยว 3. กิจการเปิดใหม่เพื่อรองรับการท่องเที่ยวที่เข้ามาในชุมชน จากการที่ชุมชนถนนถลาง เป็นชุมชนที่มีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมโดดเด่นที่แตกต่างจากที่อื่น ทำให้ท้องถิ่นและคนในชุมชนซึ่งเป็นชาวบาบ๋าเป็นส่วนใหญ่นัน้ นำเอาทุนทางวัฒนธรรมที่มีอยู่มาดึงดูดนักท่องเที่ยว โดยการเปิดให้เป็นถนนสายวัฒนธรรมของจังหวัด ให้นักท่องเที่ยวได้ศึกษาวัฒนธรรมชาวไทยเชื้อสายจีนบาบ๋าผ่านวิถีชีวิตของคนในชุมชน โดยที่คนในชุมชนส่วนใหญ่ไม่คิดจะเปลี่ยนตัวเองเพื่อการท่องเที่ยวที่เข้ามาในชุมชน แต่อยากให้การท่องเที่ยวที่เข้ามานั้น เคารพสิทธิของคนในชุมชน เน้นการเผยแพร่และเรียนรู้วัฒนธรรมที่แตกต่างผ่านวิถีชีวิตของคนในชุมชนมากกว่า