Abstract:
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ศึกษาเรื่องการจำนองและการบังคับจำนองในประเทศไทย ,ประเทศฝรั่งเศส, ประเทศอังกฤษ และประเทศสหรัฐอเมริกา โดยศึกษาทั้งข้อกฎหมายและข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นในทางปฏิบัติ โดยเฉพาะกระบวนการบังคับจำนอง มักประสบปัญหาความล่าช้าและไม่มีประสิทธิภาพทั้งก่อนมีการฟ้องคดีและในขั้นตอนของการบังคับคดี จากการศึกษาผู้เขียนได้พบว่าสาเหตุที่ทำให้การบังคับจำนองมีข้อขัดข้องคือความไม่สุจริตของผู้จำนองทรัพย์ และบทบัญญัติแห่งกฎหมายหรือระเบียบภายในกรมบังคับคดียังมีข้อบกพร่องและไม่ชัดเจนในบางส่วน รวมทั้งความขาดแคลนเจ้าพนักงานบังคับคดี ผลของการศึกษาพบว่าการแก้ไขปัญหาข้อกฎหมายและปัญหาข้อเท็จจริง ในการบังคับจำนอง ควรมีการแก้ไขในทางปฏิบัติดังนี้ (1)การบอกกล่าวบังคับจำนองกับผู้รับโอนทรัพย์จำนองที่ไม่อาจทราบว่าเป็นผู้ใด หรือไม่ทราบว่ามีภูมิลำเนาอยู่ที่ใด ให้นำประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 79 มาเทียบเคียงบังคับใช้ (2)การบอกกล่าวบังคับจำนองกับผู้รับโอนทรัพย์จำนอง ถ้ามีการตั้งผู้จัดการมรดกก็ให้บอกกล่าวแก่ผู้จัดการมรดกก็เพียงพอ แต่ถ้ายังไม่มีการบอกกล่าวบังคับจำนองต้องบอกกล่าวกับทายาทผู้มีกรรมสิทธิ์ร่วมในทรัพย์จำนองทุกคน (3)เมื่อมีการบอกกล่าวบังคับจำนองแล้ว ควรมีการสลักหลังการบอกกล่าวการบังคับจำนองในโฉนดที่ดินโดยเจ้าหน้าที่ผู้มีอำนาจกระทำการของกรมที่ดิน เพื่อป้องกันการโอนทรัพย์ต่อให้แก่บุคคลอื่นอันเป็นการหลีกเลี่ยงมิให้เจ้าหนี้ได้ใช้สิทธิฟ้องคดีทางศาล (4)แก้ไขเพิ่มเติม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 703 “ให้การจำนองรวมไปถึงทรัพย์ใด ๆ ที่ได้นำมายึดติดกับตัวทรัพย์จำนองและเป็นส่วนสำคัญของความเป็นอยู่ของทรัพย์จำนองนั้น” (5)แก้ไขเพิ่มเติมระเบียบภายในของกรมบังคับคดี ในเรื่องการดำเนินการยึดอสังหาริมทรัพย์ของเจ้าพนักงานบังคับคดีให้รวมไปถึงการอายัดดอกผลนิตินัยของอสังหาริมทรัพย์นั้นด้วย เพื่อเป็นการสอดคล้องกับมาตรา304 วรรค 2 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง (6)การประเมินราคาทรัพย์สินในการขายทอดตลาดทรัพย์ของกรมบังคับคดี ควรมีหน่วยงานกลางเพื่อการประเมินราคาทรัพย์สิน (Central Valuation Authority)ทำหน้าที่ในการประเมินราคาทรัพย์ (7)ให้เจ้าพนักงานบังคับคดีภาคเอกชนเข้ามาช่วยในการบังคับคดี เพื่อแก้ไขปัญหาปริมาณงานที่เกินอัตรากำลังของเจ้าพนักงานบังคับคดีของรัฐจนทำให้การบังคับคดีล่าช้า การนำแนวทางในการแก้ไขปัญหาดังกล่าวมาใช้ จะส่งผลให้การบังคับจำนองในประเทศไทยมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นและอำนวยความยุติธรรมให้กับคู่ความทั้งสอง
